Νίκος Λυγερός: Οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις, τα 'γκρίζα' επιχειρήματα και οι τούρκικες αδυναμίες

Η ιστορία μάς μαθαίνει ότι δεν πρέπει να κοιτάζουμε μόνο τα κοινά στοιχεία, αλλά και τις διαφορές. Διότι οι διαφορές μας με τους συμμάχους μας μπορεί να είναι μόνο επιφανειακές ενώ με τους εχθρούς μας είναι ριζικές. Πρέπει να προσέχουμε ο γείτονάς μας να παραμένει γείτονας και όχι καλεσμένος που νιώθει σπίτι του όπου και να βρίσκεται. Μπορεί η διπλωματία να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο, μα αυτό ισχύει μόνο όταν δεν ξεχνά τα γεωστρατηγικά δεδομένα, ειδικά όταν αυτά έχουν διαχρονικές ιδιότητες Είναι καλό να αλλάζεις στάση πάνω σ'ένα θέμα διαφωνίας αλλά μόνο και μόνο όταν το κάνει και ο αντίπαλός σου. Διότι αν παραμένει αδιάλλακτος και αμετάβλητος η αλλαγή στάσης είναι υποχώρηση. Οι καλές προθέσεις έχουν καλές υλοποιήσεις όταν τις αποδέχεται και ο άλλος. Η επιλογή μιας στρατηγικής μπορεί να λειτουργεί εικονικά, όταν, όμως συγκρίνεται με την τακτική της πραγματικότητας πρέπει να είναι συμβατή για να μπορέσει να τροποποιήσει μερικά δεδομένα. Οι μονόπλευρες τροποποιήσεις δεν προσφέρουν τίποτα σ' ένα πλαίσιο διαπραγμάτευσης Μπορεί να απλοποιούν φαινομενικά τα προβλήματα, αλλά στην ουσία εκφυλίζουν την κατάσταση και μετά δεν υπάρχει πια όχι μόνο επίθεση, αλλά ούτε άμυνα. Η διαμάχη δογμάτων είναι σημαντική, διότι αυτή θέτει το πεδίο μάχης. Το δόγμα που κυριαρχεί επιτρέπει και τη δημιουργία μιας κυρίαρχης στρατηγικής. Η θεωρία σχέσεων, όταν εφαρμόζεται μέσω της θεωρίας παιγνίων στη στρατηγική, τροποποιείται και από τα πολεμολογικά δεδομένα. Κι αυτά βασίζονται πάνω στα νοητικά οχήματα των διαφορών. Μπορεί η διπλωματία να είναι μια διαδικασία του τύπου Markov, αυτή, όμως, η ιδιότητα δεν ισχύει για τη στρατηγική. Συνεπώς μια στρατηγική βασισμένη μόνο και μόνο πάνω στη διπλωματία εξ ορισμού θα καταρρεύσει μόλις αντιμετωπίσει πολεμολογικά στοιχεία. Η γεωοτρατηγική είναι το υπόβαθρο της γεωπολιτικής και όχι το αντίθετο, διότι τα νοητικά της σχήματα είναι πιο βαθιά. Ένα «γκρίζο» επιχείρημα της Τουρκίας για το Αιγαίο Σε μια προσπάθεια να πείσει στο νατοϊκό πλαίσιο ότι υπάρχει πρόβλημα στο Αιγαίο, η Τουρκία κάνει χρήση του κειμένου της απόφασης των έξι δυνάμεων στις 13 Φεβρουάριου του 1914. Η μη προσεκτική ανάγνωση της αναφερόμενης παραγράφου προκαλεί την εντύπωση της ασάφειας σε έναν μη ειδικό. Στην πραγματικότητα, η ανάλυση του κειμένου επιτρέπει την απόρριψη του «γκρίζου» επιχειρήματος της Τουρκίας. Ας εξετάσουμε, λοιπόν, το απόσπασμα στα αγγλικά:

«Therefore, six Powers have agreed that Greece should transfer all the islands in the Aegean Sea it currently

possesses (occupies) excluding the Tenedos, Imbros and Castellorizo is and is required to be given to Turkey. Apart from this, the Powers (States) have concluded that it is necessary to ensure satisfactory guarantees concerning the islands envisaged to be given to Greece and that Greece should guaranty Turkey that it shall not strengthen and use these islands for any naval or military purpose; and they have decided that concrete measures should be taken to prevent smuggling between the islands and ottoman Territory». [1]

Η ανάγνωση του πρωτότυπου στα γαλλικά είναι η εξής

«En conséquence les six Puissances ont décidé de remettre à la Grèce toutes les îles de la mer Egée actuellement occupées par elle, à l'exception de Ténédos et d'Imbros ainsi que de l'ile de Castellorizo, qui doivent être restituée à la Turquie. Les Puissances ont, en outre, décidé que, en ce qui concerne les îles assignées à la Grèce, des garanties satisfaisantes devront leur être données ainsi qu'à la Turquie par le Gouvernement grecque ce îles ne seront ni fortifiées ni utilisées pour aucun but naval ou militaire et que des mesures effectives seront prises en vue de prévenir la contrebande entre les îles et le continent ottoman».

Και στις δύο γλώσσες η αναφορά στο Καστελλόριζο είναι άμεση. Αυτό σημαίνει ότι, αν ισχύει ακόμα αυτό το κείμενο και ειδικά αυτό το απόσπασμα, τότε αυτό το νησί θα ανήκε στην Τουρκία, πράγμα το οποίο απορρίπτουν η ιστορική πραγματικότητα και η σημερινή κατάσταση. Ανεξαρτήτως του προπαγανδιστικού στόχου της Τουρκίας η χρήση αυτού του κειμένου ανατρέπεται νομικά από το άρθρο 14 της Συνθήκης Ειρήνης του Παρισιού του 1947. Πιο συγκεκριμένα, η πρώτη παράγραφός του είναι ως εξής:

«Italy hereby cedes to Greece in full sovereignty the Dodecanese Islands indicated hereafter indicated namely namely, Stampalia (Astropalia), Rhodes (Rhodos), Calki (Khalki), Scarpanto, Casos (Cassos), Piscopi(Tilos), Misiros (Nisyros), Calimnos (Katymnos), Leros, Patmos, Lipsos (Lipso) Simi (Symi), Cos (Kos) and Castellorizo as well as the adjacent islets».[2]

Αντιλαμβανόμαστε ότι το σημερινό καθεστώς αυτών των νησιών καθορίζεται από το κείμενο της Συνθήκης του 1947 και όχι του 1914. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία πρέπει να το αποδέχεται, αν εξετάσουμε αποκλειστικά αυτά τα δύο κείμενα. Η απόδειξη της τουρκικής αποδοχής αυτού του καθεστώτος εμφανίζεται άμεσα στο Άρθρο 15 της Συνθήκης της Λωζάννης την οποία υπέγραψε η Τουρκία το 1923. Πριν εξετάσουμε το γνήσιο κείμενο της Λωζάννης αξίζει να σημειωθεί ότι αυτό το άρθρο δεν προβάλλεται στο έγγραφο που παρουσιάζει η Τουρκία σε διαπραγματεύσεις σε νατοϊκό πλαίσιο. Η εξήγηση είναιαπλή και δίνεται από το ίδιο το κείμενο, το οποίο παραθέτουμε:

Αρθρο 15 της Συνθήκης της Λωζάννης του 1923: «W Τουρκία παραιτείται υπέρ της Ιταλίας παντός δικαιώματος και τίτλου επί των κάτωθι απαριθμουμένων νήσων, τουτέστιν της Αοτυπαλαίας, Ρόδου, Χάλκης, Καρπάθου, Κάσοου, Τήλου, Νιοήρου, Κάλυμνου, Λέρου, Πάτμου, Λειψούς, Σύμης και Κω, των κατεχομένων νυν υπό της Ιταλίας των νησίδων των εξ αυτών εξαρτωμένων, ως και της νήσου Καστελλορίζου».

Τουρκικές φοβίες και ελληνική δράση Όταν οι δικοί μας συνειδητοποιήσουν ότι η Τουρκία έχει διαχρονικά δομικά προβλήματα και κρατιέται μόνο μέοω μιας τεχνητής αντιπαράθεσης μεταξύ πολιτικού και στρατιωτικού πεδίου, τότε θα καταλάβουν ότι η μοναδική δύναμή της είναι το φαινομενικό, το οποίο οφείλεται στις αδυναμίες των αντιπάλων της Θεωρούμε ότι έχει μια μονομανία με την πατρίδα μας ενώ η ύπαρξή μας εδώ και τόσους αιώνες απέναντι της αποδεικνύει την ανικανότητά της να μας εξοντώσει. Εξετάζουμε τη θέση μας πάντα με έναν παθητικό τρόπο, λες και είμαστε απλώς ένα ενδιάμεσο μεταξύ Ανατολής και Δύσης μεταξύ Τουρκίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης Κι όμως δεν είναι μόνο αυτή η συνεισφορά μας στην ανθρωπότητα. Ο Ελληνισμός δεν είναι μια οντότητα που έχει φοβίες όπως ο κρατικός φορέας Παράγει ένα έργο για όλους και δεν περιορίζεται σε μορφή ελλαδικής μιζέριας που προσπαθούν να μας μάθουν η κοινωνία και η δημοσιογραφία του κενού. Κάθε φορά που δίνουμε σημασία σ' έναν υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας ο οποίος έχει το επίπεδο ενός υπουργού Τύπου, το κάνουμε για να κρύψουμε τις δικές μας αδυναμίες στρατηγικής διαχείρισης μίας κρίσης. Προωθούν έννοιες του τύπου ελληνοτουρκικών σχέσεων, ενώ η πραγματικότητα της ιστορίας αποδεικνύει ότι επιθυμούν να συνομιλούν με ραγιάδες Διότι τι άλλο να πούμε, όταν λένε να χωρίσουν το Αιγαίο στα δύο;

Ο Ελληνισμός γεννήθηκε στο Αιγαίο και πουθενά αλλού. Με ποιο δικαίωμα λοιπόν, διεκδικούν αυτό το χώρο; Μήπως επειδή εμείς οι ίδιοι θεωρούμε χαμένες τις λεγόμενες «αλησμόνητες πατρίδες»; Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι με το πρόσχημα της τεχνητής κρίσης που πρόκειται να μας πείσουν ότι πρέπει να κάνουμε παραχωρήσεις Τα ελληνικά νησιά δεν είναι για ξεπούλημα ακόμα και να το ήθελε ο κρατικός φορέας Όλοι έχουμε καταλάβει την αξία της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) και της οικονομικής δραστηριότητας. Το ίδιο ισχύει και για την Τουρκία. Γι' αυτό το λόγο κάνει τόσες προσπάθειες να παρακάμψει το Διεθνές Δίκαιο, μόνο που έχει εναντίον της και την τοποστρατηγική. Κι αν καταφέρει να λυγίσει το πρώτο, λόγω δικών μας λανθασμένων χειρισμών, η δεύτερη δεν θα γονατίσει. Η ουσία είναι μία σε αυτό το πλαίσιο: Η τοποστρατηγική δομή του Αιγαίου είναι ανθεκτική, κι αυτή περιλαμβάνει και το Καστελόριζο με το σύμπλεγμά του. Και γνωρίζουμε ότι αποτελεί την αιχμή του δόρατος όχι μόνο για την ανατολική ΑΟΖ της Ελλάδος αλλά και για τη συνεκτικότητα σε αυτή την περιοχή της ευρωπαϊκής ΑΟΖ. Οι Ευρωπαίοι στρατηγιστές το έχουν αντιληφθεί εδώ και χρόνια και δεν πρόκειται να παραμείνουν άπραγοι. Αρκεί να υπάρξει πολιτική βούληση από την πλευρά του λαού μας να είναι ενημερωμένος όχι μόνο για τις πολιτικές εξελίξεις αλλά και για τις στρατηγικές αντιστάσεις. Διότι η εξέλιξη δίχως αντίσταση μπορεί να οδηγήσει σε μιας μορφής υποχώρηση, η οποία δεν επιτρέπεται στην προκειμένη περίπτωση. Αν ο λαός μας κατανοήσει μερικά δομικά στοιχεία, τότε θα είναι έτοιμος να αντισταθεί σε οποιαδήποτε ενέργεια που δεν εξασφαλίζει την ακεραιότητά του. Αυτό δεν έχει σχέση με την Τουρκία, αλλά αποκλειστικά με μας και την πατρίδα μας.

[1]. «Κατά συνέπεια, οι έξι Δυνάμεις συμφώνησαν ότι θα πρέπει να αποδοθούν στην Ελλάδα όλα τα νησιά του Αιγαίου τα οποία κατέχει, εξαιρουμένης της Τενέδου, της Ιμβρου και του Καστελλόριζου, τα οποία θα πρέπει να δοθούν στην Τουρκία. Πέραν αυτού, οι Δυνάμεις (Κράτη) κατέληξαν ότι είναι απαραίτητο να δοθούν ικανοποιητικές εγγυήσεις για τα νησιά που πρόκειται να δοθούν στην Ελλάδα και ότι η Ελλάδα θα πρέπει να εγγυηθεί στην Τουρκία ότι δεν θα ενισχύσει / οχυρώσει ή χρησιμοποιήσει αυτά τα νησιά για ναυτικούς ή στρατιωτικούς σκοπούς. Αποφάσισαν επίσης ότι θα πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένα προληπτικά μέτρα κατά του λαθρεμπορίου ανάμεσα στα νησιά και τα οθωμανικά Εδάφη».

[2]. «Με το παρόν η Ιταλία εκχωρεί στην Ελλάδα με πλήρη κυριαρχία τα Νησιά της Δωδεκανήσου, δηλαδή, συγκεκριμένα, τα νησιά που αναφέρονται στη συνέχεια, Stampalia (Αστυπάλαια), Rhodes (Ρόδος), Calki (Χάλκη), Scarpanto, Casos (Κάσος), Piscopi (Τήλος), Misiros (Νίσυρος), Calimnos (Κάλυμνος), Λέρος, Πάτμος, Lipsos (Λειψοί), Simi (Σύμη), Cos (Κως) και Καστελόριζο, καθώς και τις παρακείμενες νησίδες».

Πηγή: Επίκαιρα - σελίδες 90, 91 -  03/05/2012  | Νίκος Λυγερός