Η κρισιμότητα των αποφάσεων

Η κρισιμότητα των αποφάσεων παρουσιάζεται συχνά όταν έχουμε να κάνουμε με εθνικά θέματα και ειδικά μεγάλης εμβέλειας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η επίγνωση όχι μόνο του θέματος, αλλά και των δυνατοτήτων μας παίζει ένα σημαντικό ρόλο και δίχως την κατάλληλη προετοιμασία, οι πολιτικοί φορείς είναι ανίκανοι να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Κατά συνέπεια, μεθοδολογικά είναι απαραίτητο να γίνει μια ενημέρωση, όπως το ορίζει η θεωρία των αποφάσεων, έχοντας υπ΄όψιν ότι ακόμα και η απόλυτη τοπική γνώση δεν αντικαθιστά ποτέ την ολική γνώση. Επιπλέον, όταν η απόφαση αφορά και άλλους γεωπολιτικούς παίκτες, οι εκτιμήσεις πρέπει να είναι ακόμα πιο προσεκτικές και ακριβείς. Δίχως αυτό να σημαίνει ότι πρέπει απαραίτητα να εγκλωβιστούμε σε αυτό το πλαίσιο, όταν η απόφαση πρέπει να παρθεί μονομερώς λόγω νομοθεσίας. Σε αυτήν την περίπτωση, πρέπει να υπολογιστεί το δέντρο αποφάσεων και όλες οι πιθανότητες των φύλλων του, για να βρεθεί ο καλύτερος κλάδος, αυτός δηλαδή που προσφέρει το μεγαλύτερο όφελος. Πρέπει επίσης να υπολογιστεί σοβαρά και το κόστος της έλλειψης επιλογής από τον μοναδικό πολιτικό παίκτη σε σχέση με τους άλλους που έχουν ήδη παίξει αυτό το παίγνιο σε αυτό το στάδιο και βρίσκονται στο μέλλον του. Διότι ακόμα και αν δεν υπάρχει τοπικό πλαίσιο σύγκρισης, υπάρχει πάντα ολικό πλαίσιο σύγκρισης. Συνεπώς, πρέπει να εξετάζουμε όχι μόνο τις γνώσεις αλλά και τις μεταγνώσεις, που δίνουν πληροφορίες στους κανόνες και τους μετα-κανόνες, οι οποίοι θα παίξουν έναν καθοριστικό ρόλο την ώρα της απόφασης. Όταν φτάνουμε σε αυτό το επίπεδο, παραμένει η εσωτερική μας αντίδραση που δεν μπορούμε να αποφύγουμε και πρέπει να διαχειριστούμε, αν θέλουμε ένα αποτέλεσμα, το οποίο θα είναι ανθεκτικό στις επόμενες πιέσεις που θα έρθουν από επόμενες κινήσεις. Με άλλα λόγια, η απόφαση δεν επιλέγεται για να κλείνει απαραίτητα ένα θέμα, μπορεί να είναι και το καταλυτικό στοιχείο μιας νέας αρχής. Και η έλλειψη κρίσης, μπορεί κάλλιστα να δημιουργήσει κρίση. Σε αυτό το επίπεδο πρέπει να αναζητηθούν οι ισορροπίες Nash και μάλιστα να εξετασθεί το ενδεχόμενο της εύρεσης μιας λύσης Pareto, αν υπάρχει περίπτωση συμμαχίας. Αυτή βέβαια πρέπει να είναι διαχρονικά σταθερή, αλλιώς υπάρχει η πιθανότητα της μελλοντικής της απώλειας και τότε η παρουσία ενός νέου κόστους. Σπάνια είναι οι πολιτικοί ικανοί να διαχειριστούν όλα αυτά τα δεδομένα και οι περισσότεροι καταλήγουν μέσω της ευθυνοφοβίας τους, στη δεδομένη απραξία. Βέβαια αυτοί παραμένουν μέσα στην κοινωνία αφού στάθηκαν ανίκανοι ν’ αλλάξουν την πραγματικότητα. Έτσι δεν παραμένουν στην ιστορία. Οι περιπτώσεις που εξετάζουμε εδώ, σε δομικό και θεωρητικό επίπεδο, ανήκουν στην κατηγορία των ιστορικών αποφάσεων. Ένα χειροπιαστό παράδειγμα τέτοιου τύπου είναι η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Και η έννοια της θέσπισής της είναι χαρακτηριστική. Κάθε στοιχείο που εξετάσαμε προηγουμένως έχει την αναλογία του στην ΑΟΖ. Επιπλέον, υπάρχει και ο χρόνος που αυξάνει τη σημασία της απόφασης. Σε λίγο καιρό, θα μάθουμε αν η Ελλάδα είναι και αυτή ικανή να πάρει την τελική απόφαση. Διότι το θέμα δεν είναι ούτε κομματικό ούτε κυβερνητικό. Δεν είναι καν θέμα θάρρους, όπως πιστεύουν μερικοί, είναι απλώς επιχειρήματα ορθολογικής σκέψης που οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα: η κρίση μπορεί να λυθεί μόνο μέσω της ΑΟΖ, οι άλλες κινήσεις είναι μόνο εντυπώσεων και δεν αλλάζουν τίποτα.

Πηγή -- Νίκος Λυγερός