Κοινές δηλώσεις Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και ΥΠΕΞ Ευ. Βενιζέλου μετά τη συνάντησή του στα Τίρανα με τον Αλβανό ΥΠΕΞ D. Bushati
Ευ. Βενιζέλος:Χαιρόμαστε γιατί οι εξελίξεις αυτές συμπίπτουν και με το εξάμηνο της επικείμενης ελληνικής ευρωπαϊκής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ. Επίσης, χαιρόμαστε γιατί έπεται και η ιταλική Προεδρία. Γνωρίζω ότι η Ιταλίδα ομόλογος μου ήταν πριν από λίγες ημέρες στα Τίρανα. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στην Ρώμη συμφωνήσαμε με τον Ιταλό Πρωθυπουργό και την Ιταλίδα Υπουργό Εξωτερικών, η ελληνική Προεδρία του πρώτου εξαμήνου και η ιταλική Προεδρία του δεύτερου εξαμήνου του 2014 να συγκροτήσουν μία ενότητα με κοινές προτεραιότητες, ένα μεσογειακό έτος στην Προεδρία της ΕΕ. Μεσογειακό έτος σημαίνει πως η ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική θα είναι μια προτεραιότητα για το πρώτο και δεύτερο εξάμηνο.
Η θαλάσσια και η μεσογειακή διάσταση της ΕΕ έχει πολύ μεγάλη σημασία και, στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ ανακοίνωσε τα συμπεράσματα μιας πολύ σημαντικής μελέτης για τη σημασία που έχει για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες η εφαρμογή και ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου της θάλασσας και η αξιοποίηση και ενεργοποίηση των θαλασσίων ζωνών ειδικά στη Μεσόγειο. Την Ελλάδα και την Ιταλία, που θα ασκήσουν τις δύο ευρωπαϊκές προεδρίες στην ΕΕ το 2014, μας συνδέει μια τέτοια Σύμβαση οριοθέτησης της Υφαλοκρηπίδας από το 1977. Οι αρχές που αποδεχόμαστε και εφαρμόζουμε είναι απλές, σεβασμός του διεθνούς δικαίου της θάλασσας, της υφισταμένης διεθνούς Σύμβασης του δικαίου της θάλασσας. Όπως διαμορφώθηκε ιστορικά η σχέση μας με τα κράτη-μέλη της ΕΕ, έτσι θέλουμε να διαμορφωθεί στο πεδίο αυτό η σχέση μας με την Αλβανία, η οποία επιθυμεί να γίνει μέρος της ΕΕ.
Ερώτηση (ΑΠΕ): κ. Πρόεδρε αναφερθήκατε πριν από λίγο στο έτος της Μεσογείου. Πως σκέφτεστε να διαχειριστείτε το θέμα των θαλασσίων συνόρων μεταξύ των δυο χωρών; Και ένα δεύτερο σκέλος της ερώτησης. Πιστεύετε ότι θα ολοκληρωθεί το σχήμα αυτό εντός του εξαμήνου της Ελληνικής προεδρίας; Και μια ερώτηση για τον κ. Bushati. Πιστεύετε ότι το θέμα των θαλασσίων συνόρων είναι ένα θέμα res nulius;
Ευ. Βενιζέλος: Απάντησα ήδη στην ερώτησή σας, με τα όσα είπα στην εισαγωγική μου δήλωση. Η κοινή βάση του Μεσογειακού έτους που συγκροτείται από τις διαδοχικές προεδρίες της Ελλάδας και της Ιταλίας στην ΕΕ είναι η ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική, η οποία, βεβαίως, έχει επίκεντρο τη Μεσόγειο. Επαναλαμβάνω ότι η ΕΕ ήδη έδωσε στην δημοσιότητα μια πολύ σημαντική μελέτη που αποδεικνύει ότι η εφαρμογή του διεθνούς δικαίου της θάλασσας και η ανακήρυξη και οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών έχει πολύ σημαντικά οφέλη για τα κράτη-μέλη της ΕΕ και τις μεσογειακές χώρες. Όλες οι χώρες-μέλη της ΕΕ έχουν προσχωρήσει στη Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το διεθνές δίκαιο της θάλασσας.
Αυτό είναι προφανές ότι πρέπει να ισχύει με βάση τα κριτήρια της Κοπεγχάγης και για τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες. Υπάρχει μια πρακτική, η οποία φαίνεται στο παράδειγμα των σχέσεων Ελλάδας-Ιταλίας. Έχουμε οριοθετήσει την Υφαλοκρηπίδα μας ήδη από το 1977. Και τώρα, κατά την τελευταία επίσκεψή μου στη Ρώμη, συμφωνήσαμε να το επεκτείνουμε και στις άλλες θαλάσσιες ζώνες, για παράδειγμα στην ΑΟΖ. Άλλωστε, στη Μεσόγειο, και πολύ περισσότερο στην Αδριατική και στο Ιόνιο, δεν υπάρχει καμιά διαφορά στο μέγεθος μεταξύ Υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Η οριοθέτηση του ενός είναι και η οριοθέτηση του άλλου. Υπάρχει, λοιπόν, μια ευρωπαϊκή πρακτική, υπάρχει ένα ελληνο-ιταλικό παράδειγμα και είμαστε βέβαιοι ότι στο ίδιο πνεύμα θα κινηθούμε και με την Αλβανία διότι έχουμε αποδεχτεί τους ίδιους κανόνες και τις ίδιες Αρχές.
D. Bushati: [...]
Σήμερα για την αλβανική κυβέρνηση δεν τίθεται θέμα πώς θα διαβάσει την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου Αλβανίας. Η απόφαση αυτή είναι ξεκάθαρη. Για την αλβανική Κυβέρνηση το θέμα που τίθεται είναι πως θα προχωρήσουμε προς τα εμπρός, πως θα δώσουμε λύση σε αυτό το θέμα. Το θέμα αυτό, όπως είπε και ο κ Βενιζέλος, έχει σημασία, είναι σημαντικό για την Αλβανία είναι σημαντικό για την Ελλάδα, είναι σημαντικό για τα μεσογειακά προγράμματα στο πλαίσιο της ΕΕ. Και η δικιά μου απάντηση είναι άμεση, έτσι όπως τόνισα και στις πρώτες δηλώσεις μου. Θέλουμε να δρομολογήσουμε την επίλυση όλων των θεμάτων. Τόσο εκείνων που έχουν μείνει από το παρελθόν, όσο και εκείνων που έχουν προκύψει τελευταία. Θέλουμε να τα αντιμετωπίσουμε με ψυχικό σθένος και πολιτική βούληση με βάση τις αντίστοιχες νομοθεσίες, τις αρχές του διεθνούς δικαίου της θάλασσας, σε αυτή την περίπτωση οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών των δυο χωρών και βάσει της καλύτερης εμπειρίας, διότι εμείς αυτό θέλουμε. Βασικός μας στόχος είναι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Η ορθολογική ανάλυση του θέματος της ΑΟΖ αναδεικνύει αντικειμενικά ότι αποτελεί ένα στρατηγικό πλεονέκτημα. Θέλουμε δεν θέλουμε, αυτό είναι πλέον γεγονός. Μπορούμε βέβαια να το κρύψουμε από τον εαυτό μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Μπορούμε βέβαια να μην του δώσουμε την επαρκή σημασία, αλλά αυτό δεν θα ισχύει για τους αντιπάλους μας. Κατά κάποιο τρόπο πρέπει ν' αποδειχθούμε ότι η έννοια της ΑΟΖ έχει σημασία, ανεξάρτητα από το πολιτικό πλαίσιο, διότι δεν είμαστε ο μοναδικός παίκτης, κατά συνέπεια αυτή η ανεξαρτησία, αν δεν ενταχθεί σ' ένα συμμαχικό πεδίο δράσης, θα παραμείνει ένα πλαίσιο όπου θα παίξουν εις βάρος μας οι άλλοι παίκτες. Και ο λόγος είναι απλός: γεωστρατηγικά και τοποστρατηγικά, η ελληνική ΑΟΖ έχει τεράστια σημασία, όχι μόνο για μας, και κατ' επέκταση για όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για τους αντιπάλους μας που προτιμούν να μην τη θεσπίσουμε καν και να μην συμπράξουμε διακρατικές συμφωνίες, διότι αυτή η αδράνεια θα τους προσφέρει μεγάλες δυνατότητες κινήσεων σ' ένα πλαίσιο, το οποίο θα είναι ελεύθερο. Η μη συνειδητοποίηση αυτού του νοητικού σχήματος θα προκαλέσει εις βάρος μας μεγάλα προβλήματα με επιπτώσεις για το μέλλον που δύσκολα μπορούμε να προβλέψουμε με τα τωρινά δεδομένα, τόσο μεγάλη θα είναι η αλλαγή φάσης. Αν επιμείνουμε λοιπόν σε αυτήν την αδράνεια σκέψης και κατάλληλων αποφάσεων, θα έρθουν απλά να μας το υπενθυμίσουν οι αντίπαλοί μας δίχως κανένα δισταγμό, διότι γνωρίζουν πολύ καλά τα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες που προσφέρει η ελληνική ΑΟΖ. Η ιδιότητα της ΑΟΖ με τα 200 ΝΜ της, να προσφέρει τη δυνατότητα μετασχηματισμού ακριτικών νησιών σε ελκυστές με μεγάλη δεξαμενή έλξης, δεν είναι βέβαια άσχετη με το θέμα. Διότι αυτό που θεωρούμε συνήθως ως ένα αδύναμο στοιχείο, μετατρέπεται με αυτόν τον τρόπο σε μία σημαντική βάση ελέγχου μίας μεγάλης περιοχής, η οποία έχει την ικανότητα να επεκτείνει το χώρο δράσης μας, δίχως να έχει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η έννοια των 12 ΝΜ. Αυτή η μεγάλη αλλαγή φάσης της θεώρησης των δεδομένων του Αιγαίου συμπεριλαμβάνοντας το Καστελλόριζο και τη Γαύδο, είναι σημαντικότατη. Το θέμα δεν είναι να εκμεταλλευτούμε απλώς μία ευκαιρία, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, αλλά πραγματικά να εδραιώσουμε τη θέση μας σε μία ανθεκτική βάση. Έτσι, το να δεχτούμε πιέσεις για αυτό το θέμα δεν είναι μόνο αναμενόμενο, αλλά απαραίτητο, διότι μόνο η έννοια της επικάλυψης οδηγεί στις διακρατικές συμφωνίες, οι οποίες αναδεικνύουν σταθερά σημεία, τα οποία βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από τα σύνορα με τη συμβατική τους έννοια. Όλα αυτά δεν είναι μία ουτοπία, διότι η Κύπρος με το παράδειγμά της έχει αποδείξει ότι ευσταθούν κι είναι ορθολογικά, ακόμα και σε μία κατάσταση κρίσης. Ο πραγματικός μας εχθρός δεν είναι παρά μόνο μία μορφή ηττοπάθειας, η οποία μας οδηγεί να μην πιστεύουμε στις ικανότητες και δυνατότητές μας. Όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες. Είναι λοιπόν σημαντικό να απελευθερωθούμε από τις φοβίες μας που μας παραλύουν τη σκέψη και δεν επιτρέπουν τη στρατηγική μας δράση...











