Η σύνθεση της ΑΟΖ
Ν. Λυγερός
Όταν ασχολείσαι χρόνια με το θέμα της κυπριακής ΑΟΖ και στη συνέχεια έρχεται η ελληνική ΑΟΖ να το ενισχύσει, βλέπεις μια σειρά από πράγματα που το ένα ακολουθεί το άλλο, η μια απελευθέρωση ακολουθεί την άλλη. Είναι βέβαια επιπτώσεις της υψηλής στρατηγικής, αλλά και η επιλογή του Ελληνισμού να αξιοποιήσει ορθολογικά και στρατηγικά τη θάλασσα για να λύσει προβλήματα που παρουσιάζονται ως αποκλειστικά της ξηράς. Έχει σημασία να το συνειδητοποιήσουμε ως λαός του Χρόνου και της θάλασσας, για να δούμε μ’ ένα διαφορετικό τρόπο το μέλλον μας και ειδικά μέσω των νησιών μας, αφού είναι μεσοθάλασσες. Ακολουθούμε με αυτόν τον τρόπο ένα αρχαίο νοητικό σχήμα αφού λειτουργεί ήδη από εκείνη την εποχή, το οποίο είναι ότι η θάλασσα είναι η ασπίδα του Ελληνισμού. Δεν αποτελεί ένα όργανο επεκτατισμού η ΑΟΖ, αλλά ένα εργαλείο αντεπίθεσης όταν υπάρχει μία αδικία. Και αυτή υπάρχει συγκεκριμένα στα Κατεχόμενα, στα μικρά και στα μεγάλα. Έτσι η ΑΟΖ με τη δυσκολία που προκαλεί στις εχθρικές παρεμβάσεις ακολουθεί το νοητικό σχήμα του Lasker. Ο παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι για δεκαετίες έλεγε: μην ψάχνεις την καλύτερη κίνηση, αλλά την καλή, αυτή που ενοχλεί τον αντίπαλο. Αυτή που αλλάζει τα δεδομένα και τη σκακιέρα. Γιατί με την ΑΟΖ του Ελληνισμού, αλλάζουμε όχι μόνο τη γεωοικονομία, πράγμα το οποίο είναι το σπουδαιότερο για τους περισσότερους, αλλά και την τοποστρατηγική μέσω της χρονοστρατηγικής για τους ελάχιστους που έχουν το υπόβαθρο τη γλώσσα και τη σκέψη για να κάνουν τη θεμελιακή σύνθεση. Η ΑΟΖ δεν είναι βέβαια ένας στόχος από μόνη της, αλλά ένα ενδιάμεσο στο πεδίο δράσης της υψηλής στρατηγικής. Με αυτόν τον τρόπο πρέπει να την ερμηνέψουμε για να κατανοήσουμε την επινόησή της για την αξιοποίηση της ΑΟΖ από τον Ελληνισμό. Αλλιώς υπάρχουν πάρα πολλές χώρες που έχουν ΑΟΖ, αλλά όχι τις ίδιες δυνατότητες και βέβαια όχι τους ίδιους στρατηγικούς στόχους. Γι’ αυτό η ΑΟΖ είναι τόσο σημαντική για την Ελλάδα και την Κύπρο.
Η ορθολογική ανάλυση του θέματος της ΑΟΖ αναδεικνύει αντικειμενικά ότι αποτελεί ένα στρατηγικό πλεονέκτημα. Θέλουμε δεν θέλουμε, αυτό είναι πλέον γεγονός. Μπορούμε βέβαια να το κρύψουμε από τον εαυτό μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Μπορούμε βέβαια να μην του δώσουμε την επαρκή σημασία, αλλά αυτό δεν θα ισχύει για τους αντιπάλους μας. Κατά κάποιο τρόπο πρέπει ν' αποδειχθούμε ότι η έννοια της ΑΟΖ έχει σημασία, ανεξάρτητα από το πολιτικό πλαίσιο, διότι δεν είμαστε ο μοναδικός παίκτης, κατά συνέπεια αυτή η ανεξαρτησία, αν δεν ενταχθεί σ' ένα συμμαχικό πεδίο δράσης, θα παραμείνει ένα πλαίσιο όπου θα παίξουν εις βάρος μας οι άλλοι παίκτες. Και ο λόγος είναι απλός: γεωστρατηγικά και τοποστρατηγικά, η ελληνική ΑΟΖ έχει τεράστια σημασία, όχι μόνο για μας, και κατ' επέκταση για όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για τους αντιπάλους μας που προτιμούν να μην τη θεσπίσουμε καν και να μην συμπράξουμε διακρατικές συμφωνίες, διότι αυτή η αδράνεια θα τους προσφέρει μεγάλες δυνατότητες κινήσεων σ' ένα πλαίσιο, το οποίο θα είναι ελεύθερο. Η μη συνειδητοποίηση αυτού του νοητικού σχήματος θα προκαλέσει εις βάρος μας μεγάλα προβλήματα με επιπτώσεις για το μέλλον που δύσκολα μπορούμε να προβλέψουμε με τα τωρινά δεδομένα, τόσο μεγάλη θα είναι η αλλαγή φάσης. Αν επιμείνουμε λοιπόν σε αυτήν την αδράνεια σκέψης και κατάλληλων αποφάσεων, θα έρθουν απλά να μας το υπενθυμίσουν οι αντίπαλοί μας δίχως κανένα δισταγμό, διότι γνωρίζουν πολύ καλά τα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες που προσφέρει η ελληνική ΑΟΖ. Η ιδιότητα της ΑΟΖ με τα 200 ΝΜ της, να προσφέρει τη δυνατότητα μετασχηματισμού ακριτικών νησιών σε ελκυστές με μεγάλη δεξαμενή έλξης, δεν είναι βέβαια άσχετη με το θέμα. Διότι αυτό που θεωρούμε συνήθως ως ένα αδύναμο στοιχείο, μετατρέπεται με αυτόν τον τρόπο σε μία σημαντική βάση ελέγχου μίας μεγάλης περιοχής, η οποία έχει την ικανότητα να επεκτείνει το χώρο δράσης μας, δίχως να έχει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η έννοια των 12 ΝΜ. Αυτή η μεγάλη αλλαγή φάσης της θεώρησης των δεδομένων του Αιγαίου συμπεριλαμβάνοντας το Καστελλόριζο και τη Γαύδο, είναι σημαντικότατη. Το θέμα δεν είναι να εκμεταλλευτούμε απλώς μία ευκαιρία, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, αλλά πραγματικά να εδραιώσουμε τη θέση μας σε μία ανθεκτική βάση. Έτσι, το να δεχτούμε πιέσεις για αυτό το θέμα δεν είναι μόνο αναμενόμενο, αλλά απαραίτητο, διότι μόνο η έννοια της επικάλυψης οδηγεί στις διακρατικές συμφωνίες, οι οποίες αναδεικνύουν σταθερά σημεία, τα οποία βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από τα σύνορα με τη συμβατική τους έννοια. Όλα αυτά δεν είναι μία ουτοπία, διότι η Κύπρος με το παράδειγμά της έχει αποδείξει ότι ευσταθούν κι είναι ορθολογικά, ακόμα και σε μία κατάσταση κρίσης. Ο πραγματικός μας εχθρός δεν είναι παρά μόνο μία μορφή ηττοπάθειας, η οποία μας οδηγεί να μην πιστεύουμε στις ικανότητες και δυνατότητές μας. Όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες. Είναι λοιπόν σημαντικό να απελευθερωθούμε από τις φοβίες μας που μας παραλύουν τη σκέψη και δεν επιτρέπουν τη στρατηγική μας δράση...











