%2B-%2B%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82%2B%CE%9B%CF%85%CE%B3%CE%B5%CF%81%CF%8C%CF%82.%2BGreek%2BEEZ%2B-%2BNikos%2BLygeros.jpeg "Greek EEZ-Ελληνική ΑΟΖ, ΑΟΖ Κύπρου")
Η ορθολογική ανάλυση του θέματος της ΑΟΖ αναδεικνύει αντικειμενικά ότι αποτελεί ένα στρατηγικό πλεονέκτημα. Θέλουμε δεν θέλουμε, αυτό είναι πλέον γεγονός. Μπορούμε βέβαια να το κρύψουμε από τον εαυτό μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Μπορούμε βέβαια να μην του δώσουμε την επαρκή σημασία, αλλά αυτό δεν θα ισχύει για τους αντιπάλους μας. Κατά κάποιο τρόπο πρέπει ν' αποδειχθούμε ότι η έννοια της ΑΟΖ έχει σημασία, ανεξάρτητα από το πολιτικό πλαίσιο, διότι δεν είμαστε ο μοναδικός παίκτης, κατά συνέπεια αυτή η ανεξαρτησία, αν δεν ενταχθεί σ' ένα συμμαχικό πεδίο δράσης, θα παραμείνει ένα πλαίσιο όπου θα παίξουν εις βάρος μας οι άλλοι παίκτες. Και ο λόγος είναι απλός: γεωστρατηγικά και τοποστρατηγικά, η ελληνική ΑΟΖ έχει τεράστια σημασία, όχι μόνο για μας, και κατ' επέκταση για όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για τους αντιπάλους μας που προτιμούν να μην τη θεσπίσουμε καν και να μην συμπράξουμε διακρατικές συμφωνίες, διότι αυτή η αδράνεια θα τους προσφέρει μεγάλες δυνατότητες κινήσεων σ' ένα πλαίσιο, το οποίο θα είναι ελεύθερο. Η μη συνειδητοποίηση αυτού του νοητικού σχήματος θα προκαλέσει εις βάρος μας μεγάλα προβλήματα με επιπτώσεις για το μέλλον που δύσκολα μπορούμε να προβλέψουμε με τα τωρινά δεδομένα, τόσο μεγάλη θα είναι η αλλαγή φάσης. Αν επιμείνουμε λοιπόν σε αυτήν την αδράνεια σκέψης και κατάλληλων αποφάσεων, θα έρθουν απλά να μας το υπενθυμίσουν οι αντίπαλοί μας δίχως κανένα δισταγμό, διότι γνωρίζουν πολύ καλά τα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες που προσφέρει η ελληνική ΑΟΖ. Η ιδιότητα της ΑΟΖ με τα 200 ΝΜ της, να προσφέρει τη δυνατότητα μετασχηματισμού ακριτικών νησιών σε ελκυστές με μεγάλη δεξαμενή έλξης, δεν είναι βέβαια άσχετη με το θέμα. Διότι αυτό που θεωρούμε συνήθως ως ένα αδύναμο στοιχείο, μετατρέπεται με αυτόν τον τρόπο σε μία σημαντική βάση ελέγχου μίας μεγάλης περιοχής, η οποία έχει την ικανότητα να επεκτείνει το χώρο δράσης μας, δίχως να έχει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η έννοια των 12 ΝΜ. Αυτή η μεγάλη αλλαγή φάσης της θεώρησης των δεδομένων του Αιγαίου συμπεριλαμβάνοντας το Καστελλόριζο και τη Γαύδο, είναι σημαντικότατη. Το θέμα δεν είναι να εκμεταλλευτούμε απλώς μία ευκαιρία, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, αλλά πραγματικά να εδραιώσουμε τη θέση μας σε μία ανθεκτική βάση. Έτσι, το να δεχτούμε πιέσεις για αυτό το θέμα δεν είναι μόνο αναμενόμενο, αλλά απαραίτητο, διότι μόνο η έννοια της επικάλυψης οδηγεί στις διακρατικές συμφωνίες, οι οποίες αναδεικνύουν σταθερά σημεία, τα οποία βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από τα σύνορα με τη συμβατική τους έννοια. Όλα αυτά δεν είναι μία ουτοπία, διότι η Κύπρος με το παράδειγμά της έχει αποδείξει ότι ευσταθούν κι είναι ορθολογικά, ακόμα και σε μία κατάσταση κρίσης. Ο πραγματικός μας εχθρός δεν είναι παρά μόνο μία μορφή ηττοπάθειας, η οποία μας οδηγεί να μην πιστεύουμε στις ικανότητες και δυνατότητές μας. Όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες. Είναι λοιπόν σημαντικό να απελευθερωθούμε από τις φοβίες μας που μας παραλύουν τη σκέψη και δεν επιτρέπουν τη στρατηγική μας δράση...
Όταν εξετάζουμε την ελληνική κυριαρχία στο Καστελόριζο, ο προβληματισμός μας είναι τουρκικός. Με λόγια πιο στρατιωτικά, ο σχεδιασμός είναι απλός τουλάχιστον θεωρητικά.
Αν η Τουρκία επιχειρήσει μία απόβαση στο Καστελόριζο, η στρατιωτική απάντηση της Ελλάδας θα είναι άμεση, δηλαδή θα ενεργοποιηθεί όλο το σχέδιο που αφορά το Αιγαίο γενικότερα. Εδώ δεν θέλουμε να εξετάσουμε την αποτελεσματικότητα της άμυνάς μας, σ' αυτήν την περίπτωση που στην ουσία θα είχε τη μορφή της μάχης της Κύπρου.
Ποια θα ήταν η αντίδρασή μας στην επόμενη περίπτωση που αποτελεί περίπτωση πλάγιας επίθεσης; Σ' αυτήν την περίπτωση η Τουρκία θεωρεί ότι το Καστελόριζο δεν έχει Α.Ο.Ζ. Από αυτή την τεχνητή υπόθεση, συνεπάγεται ότι η τοποστρατηγική της περιοχής αλλάζει ριζικά, αφού η νέα τουρκική Α.Ο.Ζ θα έχει επαφή με την αιγυπτιακή Α.Ο.Ζ, πράγμα που σημαίνει ότι η Ελλάδα κι η Κύπρος δεν θα συνορεύουν πια όσον αφορά στην Α.Ο.Ζ. Τότε η Τουρκία, δίχως ν' αμφισβητήσει την ελληνική οντότητα του Καστελόριζου, θα διαχειρίζεται οικονομικά όλη την περιοχή.
Το ερώτημά μας είναι το εξής: κατά πόσο ο ελληνικός στρατός θα μπορέσει να αντιδράσει απέναντι σε αυτό το φαινομενικά παράδοξο σενάριο στρατηγικής; Και μάλλον πιο ουσιαστικά στην πραγματικότητα, ποια θα είναι η πολιτική μας ηγεσία που θα αποφασίσει ότι πρόκειται τουλάχιστον για ένα χτύπημα, αν όχι για μία αιτία πολέμου με την Τουρκία. Αν δεν υπάρξει αντίδραση εκ μέρους μας, το Καστελόριζο θα μετατρεπόταν de facto, αν όχι de jure, σε τουρκικό νησί, διότι θα ήταν εντελώς αποκλεισμένο.
Βέβαια, ο αντίλογος υπάρχει και βασίζεται στην ιδέα ότι η έννοια της Α.Ο.Ζ αφορά μόνο και μόνο οικονομικά θέματα. Είναι σίγουρο ότι θα υπάρξει και γεωοικονομικό θέμα. Επιπλέον, λόγω της θέσης του προβλήματος στην ευρύτερη περιοχή, ο μετασχηματισμός του γεωοικονομικού σε γεωστρατηγικό θα είναι όχι μόνο αναμενόμενος, αλλά και φυσιολογικός. Και τότε, μέσω των διαγραμμάτων Voronoi, θα επανέλθουμε ορθολογικά σε ένα τοποστρατηγικό πρόβλημα. Λόγω της τοποθεσίας, υπάρχουν αναλογίες με την περίπτωση της Ίμβρου και της Τενέδου, και με την περίπτωση της Κύπρου. Η πίεση που ασκείται σε μία μικρή περιοχή που έχει μεγάλες επιπτώσεις, μπορεί να πάρει πολλές μορφές.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, με την ορολογία της μορφοκλασματικής ανάλυσης, έχουμε ένα μικρό ελκυστή σε μία τεράστια δεξαμενή έλξης. Ο ελκυστής είναι ορατός, αλλά όχι η δεξαμενή του, δίχως τα εργαλεία της τοποστρατηγικής. Η συμβολή της τελευταίας είναι ότι μας δίνει τη δυνατότητα να εξετάσουμε αποτελεσματικά παράδοξα σενάρια στρατηγικής, τα οποία μπορούν να υλοποιηθούν και να φέρουν σε δύσκολη θέση την κλασική μας αντιμετώπιση της κυριαρχίας και της εμπλοκής των ενόπλων δυνάμεών μας. Η προετοιμασία μας πρέπει να είναι πρώτα απ' όλα νοητική, έτσι ώστε να δούμε την επόμενη πραγματικότητα, πριν εμφανιστεί και την υποστούμε παθητικά.
Paradoxical strategic scenarios
Translated from the Greek by Paola Vagioni
When we examine Greek sovereignty in Castelorizo, our questioning is Turkish. In more military words the planning is simple, at least theoretically.
If Turkey attempts a landing in Castelorizo, the military reply of Greece would be immediate i.e. the whole plan that concerns the Aegean Sea in general will be activated. We do not want to examine here the effectiveness of our defense in this case, where in essence it would have the form of the battle of Cyprus.
What would be our reaction in the following case that constitutes a lateral attack scenario? In this case, Turkey considers that Castelorizo does not have an EEZ. From this technical assumption, it is deducted that the topostrategy of the area changes radically since the new Turkish EEZ will be in contact with the Egyptian EEZ, which means that Greece and Cyprus will no longer border as far as the EEZ is concerned. Then, Turkey will manage economically the entire area without disputing the Greek entity of Castelorizo.
Our question is the following: Up to what extent will the Greek army be able to react opposite this ostensibly paradox strategic scenario? And perhaps more essentially actually, what will be our political leadership that will decide if it is about a hit at least, if not a reason for war with Turkey. If there is no reaction on our behalf, Castelorizo would turn de facto, if not de jure, into a Turkish island since it would be completely isolated.
Of course, the counter-argument exists and it is based on the idea that the EEZ notion concerns solely economic issues. It is certain that there will also be a geo-economic issue. Moreover, due to the location of the problem in the greater area, the transformation of the geo-economic issue into a geostrategic one, will not only be expected but also natural. And then, via the Voronoi diagrams, we will rationally return in a topostrategic problem. Due to the location, there are analogies with the case of Imvros and Tenedos and also with the Cyprus case. The pressure that is exerted in a small area that has great repercussions, can take many forms.
In this particular case, with the terminology of fractal analysis, we have a small attractor in a vast basin of attraction. The attractor is visible but not its basin, without the tools of topostrategy. The contribution of the latter is that it gives us the possibility to effectively examine paradox strategic scenarios, which can be materialized and bring in a difficult position our classic treatment of sovereignty and the engagement of our armed forces. Our preparation must be first of all mental in order to see the next reality before it appears and we endure it passively.
