Ομιλία Υπουργού ΠΕΚΑ στο «HELLENIC–ALBANIAN ECONOMIC AND ENERGY ROUNDTABLE»
ΟΜΙΛΙΑ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΕΚΑ ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΝΙΑΤΗ ΣΤΟ «HELLENIC–ALBANIAN ECONOMIC AND ENERGY ROUNDTABLE» με θέμα: «Η διμερής ενεργειακή συνεργασία ως μοχλός ανάπτυξης, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής πορείας της Αλβανίας» (Τίρανα, Αλβανία).
Η Διμερής Ενεργειακή συνεργασία ως μοχλός ανάπτυξης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής προοπτικής της Αλβανίας.
Κύριοι Πρόεδροι, Κύριε Αντιπρόεδρε της Κυβέρνησης, Κύριοι Υπουργοί, αξιότιμοι εκπρόσωποι της επιχειρηματικής και ενεργειακής κοινότητας, κύριες και κύριοι,
Είναι μεγάλη χαρά μου που βρίσκομαι σήμερα ανάμεσά σε τόσο διακεκριμένο κοινό, για να συζητήσουμε, την περαιτέρω διεύρυνση της συνεργασίας της Ελλάδας και της Αλβανίας, στον τομέα της ενέργειας. Μία συνεργασία καθοριστικής σημασίας για την περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη των χωρών μας και την εμβάθυνση των σημαντικών διμερών μας σχέσεων. Μια συνεργασία που αναμένεται να συμβάλλει ιδιαίτερα στην προώθηση της ευρωπαϊκής προοπτικής της Αλβανίας.
Η Ευρωπαϊκή ιστορία άλλωστε, μας έχει διδάξει ότι η συνεργασία στην ενέργεια αποτελεί το κατεξοχήν όχημα για την περιφερειακή ολοκλήρωση και την ειρηνική συνύπαρξη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τις ρίζες της στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα της δεκαετίας του πενήντα, η οποία άνοιξε το δρόμο για την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση του σήμερα. Με τον ίδιο τρόπο, η ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας και Αλβανίας μπορεί να δημιουργήσει στη Νότιο Ανατολική Ευρώπη μία ενότητα δυνάμεων με σκοπό την εγκαθίδρυση μιας νησίδας ειρήνης και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.
Οι τρεις άξονες της αειφόρου ανάπτυξης, δηλαδή η οικονομία, η κοινωνία και το περιβάλλον βρίσκονται σε διαρκή αλληλεπίδραση με την ενέργεια. Ένας αποδοτικός, περιβαλλοντικά αποδεκτός, ασφαλής και οικονομικά προσιτός ενεργειακός τομέας είναι σε θέση να εκκινήσει την ανάπτυξη, ιδιαίτερα τώρα, στην παρούσα συγκυρία της οικονομικής κρίσης.
Η Ευρώπη έχει θέσει στο επίκεντρο της ενεργειακής στρατηγικής της, την εξασφάλιση διαφοροποιημένων πηγών και οδεύσεων.
Σε αυτό το πλαίσιο και σε συνεργασία με τους εταίρους μας, προωθούμε όλες τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για τη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής, βιώσιμης διαφανούς και πλήρως λειτουργούσας Ενιαίας Αγοράς Ενέργειας. Η επίτευξη του στόχου αυτού δεν αποτελεί αυτοσκοπό αλλά βασικό μέσο επίτευξης των κυριότερων προσδοκιών των πολιτών μας για οικονομική μεγέθυνση, δημιουργία θέσεων απασχόλησης και κάλυψη των βασικών αναγκών μέσω προσιτών και ανταγωνιστικών τιμών.
Τα οφέλη από την εφαρμογή των κανόνων της εσωτερικής αγοράς ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χάρις και στις Ελληνικές προσπάθειες, επεκτείνονται στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, συμπεριλαμβανομένης και της Αλβανίας, μέσω της Ενεργειακής Κοινότητας που ιδρύθηκε στην Αθήνα το 2006. Η Ελλάδα, η οποία αναλαμβάνει την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το πρώτο εξάμηνο του 2014, θα αναδείξει κατά προτεραιότητα την ανάγκη επέκτασης της ισχύος της Ενεργειακής Κοινότητας πέραν του 2016.
Κύριος άξονας της Ενεργειακής Πολιτικής τόσο της Ελλάδας όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η ανάγκη να ενισχυθεί περαιτέρω η διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης και να αναπτυχθούν εγχώριες πηγές ενέργειας, προκειμένου να κατοχυρωθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού, να μειωθεί η εξωτερική ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ και να τονωθεί η οικονομική ανάπτυξη.
Σε αυτό το πλαίσιο η Ελλάδα προωθεί την αξιοποίηση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Προωθούμε τις διαδικασίες για παραχωρήσεις αδειών έρευνας και για την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στις περιοχές του Δυτικού Πατραϊκού , στα Ιωάννινα και στο Κατάκολο.
Εχουμε δρομολογήσει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα σεισμικών ερευνών που καλύπτουν έκταση περίπου 220.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα στο θαλάσσιο χώρο δυτικά και νότια της χώρας . Περί τα τέλη του 2013, όταν θα έχει ολοκληρωθεί η επεξεργασία και η ερμηνεία των δεδομένων των σεισμικών ερευνών, θα προκύψει μια ξεκάθαρη εικόνα, η οποία θα μας επιτρέψει να οριοθετήσουμε τις περιοχές που θα προκηρυχθούν εντός του 2014-15.
Οι παραπάνω πρωτοβουλίες της Ελλάδος στον τομέα της έρευνας και αξιοποίησης υδρογονανθράκων διέπονται από ένα νέο εθνικό θεσμικό πλαίσιο, το οποίο πρόσφατα θεσπίσαμε, και το οποίο είναι σύμφωνο με το Κοινοτικό Κεκτημένο.
Οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο με την ανακάλυψη σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων δημιουργούν νέα δεδομένα σε ότι αφορά την υλοποίηση της πολιτικής της Ευρώπης για τη διαφοροποίηση πηγών κι οδεύσεων. Συγκεκριμένα η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί πλέον αναπόσπαστο μέρος του «Νοτίου Διαδρόμου», ο οποίος συνιστά τον βασικό πυλώνα της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενεργειακή ασφάλεια.
Η δημιουργία διασυνδέσεων τόσο με τις χώρες παραγωγής όσο και μεταξύ των Ευρωπαϊκών χωρών αποτελεί προϋπόθεση για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, τόσο στον ηλεκτρισμό, όσο και στο φυσικό αέριο. Προς την κατεύθυνση αυτή προωθούμε τη διασύνδεση Ελλάδος –Κύπρου – Ισραήλ με τη βύθιση ειδικού ηλεκτρικού καλωδίου. Προχωράμε εξίσου στο σχεδιασμό του Eastern Mediterranean Pipeline που θα συνδέει την Ευρώπη, μέσω Ελλάδας και Κύπρου, με τα ενεργειακά κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου.
Ήδη υφίσταται ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδος –Αλβανίας ενώ η ολοκλήρωση του αγωγού ΤΑΡ θα δρομολογήσει τη διμερή διασύνδεση στον τομέα του φυσικού αερίου. Η επιλογή του ΤAP για τη διοχέτευση του νέου Κασπιακού αερίου στην Ευρώπη, από την κοινοπραξία που εκμεταλλεύεται το κοίτασμα στο Αζερμπαϊτζάν Shah Deniz 2, σηματοδοτεί την έναρξη λειτουργίας του «Νοτίου Διαδρόμου» . Ο ΤΑΡ είναι ένα τεράστιο έργο ενεργειακής υποδομής. Ένα από τα μεγαλύτερα έργα που έχουν γίνει στην Ευρώπη τα τελευταία είκοσι χρόνια. Και το μεγαλύτερο που θα έχει γίνει στη Νότιο Ανατολική Ευρώπη. Ως εκ τούτου ο ΤΑΡ, κατά την πρώτη φάση της κατασκευής του, θα εξασφαλίζει την περαιτέρω διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων των Ευρωπαϊκών αγορών με 10 Δις Κυβικά Μέτρα φυσικού αερίου.
Η υλοποίηση του αγωγού ΤΑΡ καθιστά τις χώρες μας πύλες εισόδου του Αζερικού αερίου στις αγορές της Ευρώπης και αναβαθμίζει την γεωπολιτική σημασία των δύο χωρών. Συγκεκριμένα, ο αγωγός, συνολικού μήκους 870 χιλιομέτρων, εκ των οποίων 550 χιλιόμετρα σε Ελληνικό έδαφος, ενισχύει την προοπτική των δύο χωρών να καταστούν ο κατεξοχήν διαμετακομιστικός κόμβος στην Νότιο Ανατολική Ευρώπη.
Ο ΤΑΡ θα προωθήσει τη χρήση φυσικού αερίου σε νέες περιοχές κατά μήκος της διαδρομής του και θα δρομολογήσει την περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα και την επέκταση αυτού στην Αλβανία.
Επίσης, ο ΤΑΡ θα διασυνδέει την ελληνική και την αλβανική με την αγορά αερίου της Ιταλίας και κατ ‘επέκταση με τις ώριμες αγορές της Ευρώπης. Με αυτόν τον τρόπο ο TAP θα προωθήσει τη ρευστότητα και διαφάνεια λειτουργίας των εθνικών μας αγορών, μέσω της διασύνδεσης των με τους ώριμους ενεργειακούς κόμβους της Ευρώπης. Ως εκ τούτου, η λειτουργία του TAP συμβάλει στη δημιουργία συνθηκών για ανταγωνιστικότερες τιμές και ευνοϊκότερους όρους για τις επιχειρήσεις και τους οικιακούς καταναλωτές τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Αλβανία.
Εξίσου η ικανότητα λειτουργίας σε αντίστροφη ροή του TAP ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής και αλβανικής αγοράς ενέργειας. Εξασφαλίζει επίσης σε μεγάλο βαθμό την ενεργειακή ασφάλεια των δύο χωρών, καθώς θα παρέχει τη δυνατότητα προμήθειας, σε περίπτωση ανάγκης, φυσικού αερίου από την Ιταλική αγορά.
Ο ΤΑΡ αποτελεί αναμφισβήτητα μία εξαιρετικά σημαντική ξένη επένδυση με οικονομικά οφέλη τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Αλβανία. Τόσο κατά το στάδιο της κατασκευής, όσο και κατά την λειτουργία του, ο αγωγός TAP θα συμβάλλει αποφασιστικά στην δημιουργία πολλαπλών άμεσων και έμμεσων θέσεων εργασίας στις δύο χώρες.
Αποτελεί συμπερασματικά μια ιστορική ευκαιρία για την περαιτέρω διεύρυνση της διμερούς συνεργασίας με στόχο την ανάπτυξη και το αμοιβαίο όφελος.
Η παρουσία μας σήμερα εδώ στα Τίρανα σηματοδοτεί την έναρξη μια κοινής αναπτυξιακής προσπάθειας. Η Ελλάδα με την μακρόχρονη εμπειρία της στο πλαίσιο της εφαρμογής της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο τομέα της ενέργειας είναι έτοιμη να συνδράμει την φίλη Αλβανία για την επιτυχή ολοκλήρωση του γιγάντιου αυτού έργου.
Είμαστε εξάλλου σε θέση να εισφέρουμε την εμπειρία μας στο πλαίσιο του κοινοτικού κεκτημένου στον τομέα της Ενέργειας.
Η ελληνική τεχνογνωσία μπορεί να αξιοποιηθεί και σε άλλους τομείς των διμερών ενεργειακών μας σχέσεων, όπως για παράδειγμα στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας και των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Εγκαινιάζουμε σήμερα μια νέα σελίδα επωφελούς διμερούς ενεργειακής συνεργασίας, η οποία μπορεί να αποτελέσει πρότυπο συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Η ορθολογική ανάλυση του θέματος της ΑΟΖ αναδεικνύει αντικειμενικά ότι αποτελεί ένα στρατηγικό πλεονέκτημα. Θέλουμε δεν θέλουμε, αυτό είναι πλέον γεγονός. Μπορούμε βέβαια να το κρύψουμε από τον εαυτό μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Μπορούμε βέβαια να μην του δώσουμε την επαρκή σημασία, αλλά αυτό δεν θα ισχύει για τους αντιπάλους μας. Κατά κάποιο τρόπο πρέπει ν' αποδειχθούμε ότι η έννοια της ΑΟΖ έχει σημασία, ανεξάρτητα από το πολιτικό πλαίσιο, διότι δεν είμαστε ο μοναδικός παίκτης, κατά συνέπεια αυτή η ανεξαρτησία, αν δεν ενταχθεί σ' ένα συμμαχικό πεδίο δράσης, θα παραμείνει ένα πλαίσιο όπου θα παίξουν εις βάρος μας οι άλλοι παίκτες. Και ο λόγος είναι απλός: γεωστρατηγικά και τοποστρατηγικά, η ελληνική ΑΟΖ έχει τεράστια σημασία, όχι μόνο για μας, και κατ' επέκταση για όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για τους αντιπάλους μας που προτιμούν να μην τη θεσπίσουμε καν και να μην συμπράξουμε διακρατικές συμφωνίες, διότι αυτή η αδράνεια θα τους προσφέρει μεγάλες δυνατότητες κινήσεων σ' ένα πλαίσιο, το οποίο θα είναι ελεύθερο. Η μη συνειδητοποίηση αυτού του νοητικού σχήματος θα προκαλέσει εις βάρος μας μεγάλα προβλήματα με επιπτώσεις για το μέλλον που δύσκολα μπορούμε να προβλέψουμε με τα τωρινά δεδομένα, τόσο μεγάλη θα είναι η αλλαγή φάσης. Αν επιμείνουμε λοιπόν σε αυτήν την αδράνεια σκέψης και κατάλληλων αποφάσεων, θα έρθουν απλά να μας το υπενθυμίσουν οι αντίπαλοί μας δίχως κανένα δισταγμό, διότι γνωρίζουν πολύ καλά τα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες που προσφέρει η ελληνική ΑΟΖ. Η ιδιότητα της ΑΟΖ με τα 200 ΝΜ της, να προσφέρει τη δυνατότητα μετασχηματισμού ακριτικών νησιών σε ελκυστές με μεγάλη δεξαμενή έλξης, δεν είναι βέβαια άσχετη με το θέμα. Διότι αυτό που θεωρούμε συνήθως ως ένα αδύναμο στοιχείο, μετατρέπεται με αυτόν τον τρόπο σε μία σημαντική βάση ελέγχου μίας μεγάλης περιοχής, η οποία έχει την ικανότητα να επεκτείνει το χώρο δράσης μας, δίχως να έχει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η έννοια των 12 ΝΜ. Αυτή η μεγάλη αλλαγή φάσης της θεώρησης των δεδομένων του Αιγαίου συμπεριλαμβάνοντας το Καστελλόριζο και τη Γαύδο, είναι σημαντικότατη. Το θέμα δεν είναι να εκμεταλλευτούμε απλώς μία ευκαιρία, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, αλλά πραγματικά να εδραιώσουμε τη θέση μας σε μία ανθεκτική βάση. Έτσι, το να δεχτούμε πιέσεις για αυτό το θέμα δεν είναι μόνο αναμενόμενο, αλλά απαραίτητο, διότι μόνο η έννοια της επικάλυψης οδηγεί στις διακρατικές συμφωνίες, οι οποίες αναδεικνύουν σταθερά σημεία, τα οποία βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από τα σύνορα με τη συμβατική τους έννοια. Όλα αυτά δεν είναι μία ουτοπία, διότι η Κύπρος με το παράδειγμά της έχει αποδείξει ότι ευσταθούν κι είναι ορθολογικά, ακόμα και σε μία κατάσταση κρίσης. Ο πραγματικός μας εχθρός δεν είναι παρά μόνο μία μορφή ηττοπάθειας, η οποία μας οδηγεί να μην πιστεύουμε στις ικανότητες και δυνατότητές μας. Όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες. Είναι λοιπόν σημαντικό να απελευθερωθούμε από τις φοβίες μας που μας παραλύουν τη σκέψη και δεν επιτρέπουν τη στρατηγική μας δράση...











