Κατεβάζει γεωτρύπανο και η Eni στο οικόπεδο 8


Το «πράσινο φως» άναψαν οι αρμόδιες υπηρεσίες της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Eni Cyprus Ltd για ερευνητική γεώτρηση στο σημείο «Eratosthenes South 1», στο οικόπεδο 8 της κυπριακής ΑΟΖ, για το οποίο έχει εξασφαλίσει αδειοδότηση κατά 100%.

Η έναρξη των δραστηριοτήτων της γεώτρησης προβλέπεται να γίνει στο τέταρτο τρίμηνο του 2017 με συνολική εκτιμώμενη διάρκεια 36 συνεχόμενων ημερών.

Την γεώτρηση θα διενεργήσει το γεωτρύπανο Saipem 12000, το οποίο είναι ένα πλοίο-γεωτρύπανο για βαθιά νερά με δυναμικό σύστημα τοποθέτησης (DP3), το οποίο θεωρείται κορυφαίο στον τομέα του και καινοτόμο στην εξερεύνηση και παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου σε σχέση με άλλα πλοία του είδους.


Η γεώτρηση «Eratosthenes South 1» είναι προγραμματισμένη να πραγματοποιηθεί κατακόρυφα με συνολικό βάθος (ΣΒ) περίπου 3300μ από την επιφάνεια της θάλασσας και σε μια περιοχή με βάθος νερού 1930μ.

Το Ιστορικό

Παραθέτουμε στη συνέχεια πιο λεπτομερή στοιχεία για την ερευνητική γεώτρηση που θα διενεργήσει η Eni Cyprus Ltd στο στόχο «Eratosthenes South 1» στο οικόπεδο 8 της κυπριακής ΑΟΖ, όπως αυτά καταγράφονται στη σχετική μελέτη επιπτώσεων που υποβλήθηκε στις κυπριακές αρχές.

Τον Ιανουάριο του 2013 η κοινοπραξία Eni International BV και Kogas (Eni 80% - Kogas 20%) υπέγραψαν Συνεταιρικά Συμβόλαια για Έρευνα και Παραγωγή (Exploration and Production Sharing Contracts, EPSC) με την Κυπριακή Δημοκρατία για τα Οικόπεδα 2, 3, και 9. Το Φεβρουάριο του 2013 το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε τη ανάθεση και την αλλαγή του διαχειριστή από την Eni International BV στην Eni Cyprus Ltd.

Το 2014-2015 έγιναν από την Eni Cyprus δύο ερευνητικές γεωτρήσεις στο Οικόπεδο 9 και μετά οι εργασίες αναστάλθηκαν. Τα Συμβόλαια για τα Οικόπεδα 2, 3, και 9 πήραν παράταση μέχρι το 2018 για να επιτραπεί η μελέτη για την καλύτερη κατανόηση και αναθεώρηση του γεωλογικού μοντέλου της περιοχής, με σκοπό τον εντοπισμό νέων στόχων.

Το 2016 ανακοινώθηκε καινούριος γύρος αδειοδοτήσεων από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού. Το Δεκέμβριο του 2016, η Eni Cyprus ανακοίνωσε ότι είχε επιλεγεί για δύο οικόπεδα και ότι η Eni Cyprus θα είναι ο Διαχειριστής των Οικοπέδων 6 και 8, με μερίδιο 50% (το υπόλοιπο 50% ανήκει στην Total) στο Οικόπεδο 6 και με μερίδιο 100% για το Οικόπεδο 8.

Οι προγραμματισμένες διεργασίες της Eni Cyprus στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη περιλαμβάνουν δύο δεσμευτικές ερευνητικές γεωτρήσεις στα Οικόπεδα 2, 3 και 9, μία ερευνητική γεώτρηση στο νέο Οικόπεδο 6 και δύο ερευνητικές γεωτρήσεις (συν πιθανότατα μία) στο νέο Οικόπεδο 8.

Η προτεινόμενη γεώτρηση θα τοποθετηθεί μέσα στην περιοχή «Eratosthenes South», η οποία έχει ήδη αναγνωριστεί μετά από ανάλυση και ερμηνεία των σεισμικών αποτελεσμάτων 2D. Λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά και το σχήμα του κοιτάσματος, αυτές οι στοχευόμενες περιοχές έχουν ερευνηθεί περεταίρω, με γεωφυσικές μελέτες και περιβαλλοντική δειγματοληψία, ούτως ώστε να βρεθούν οι καλύτερες τοποθεσίες για την ανόρυξη των φρεατίων, με σεβασμό στην πιθανή παρουσία ευαίσθητων βενθικών οικοσυστημάτων, αρχαιολογικών ευρημάτων και ναυαγίων.

Όσο αφορά την απαιτούμενη υποστήριξη στις δραστηριότητες γεώτρησης, θα ανεγερθεί μία βάση υλικοτεχνικής υποστήριξης στο Νέο Λιμάνι Λεμεσού, το οποίο είναι σε πλήρη λειτουργία για να εξυπηρετεί την εμπορική και βιομηχανική δραστηριότητα και βρίσκεται μακριά από το κέντρο της πόλης. Η βάση υλικοτεχνικής υποστήριξης θα είναι εντός του χώρου του διαχειριστή του λιμανιού DP World Limassol, ο οποίος έχει εξασφαλίσει τις απαιτούμενες άδειες για τη δημιουργία και διαχείριση τριών χερσαίων υλικοτεχνικών βάσεων και εγκαταστάσεων των εταιρειών που ασχολούνται με το αντικείμενο των υδρογονανθράκων. Όλες οι χερσαίες λειτουργίες που θα υλοποιεί η Eni Cyprus καλύπτονται επομένως από τον αρχικό σχεδιασμό της DP World.

Τέλος, για σκοπούς μετακίνησης προσωπικού, θα χρησιμοποιηθεί ο χώρος ελικοπτέρων στο Διεθνές Αεροδρόμιο Λάρνακας. Τα εγγεγραμμένα γραφεία της Eni Cyprus είναι στη Λευκωσία.

Ο στόχος

Ο κύριος στόχος της διερευνητικής γεώτρησης είναι να αποφανθεί κατά πόσο οι προοπτικές που αναγνωρίστηκαν (κατά τη διάρκεια της σεισμικής έρευνας) περιλαμβάνουν υδρογονάνθρακες σε εμπορεύσιμες ποσότητες.

Οι διεργασίες της γεώτρησης είναι μια προσωρινή δραστηριότητα που θα πραγματοποιηθεί από το σκάφος/γεωτρύπανο Saipem 12000 και προβλέπεται ότι θα ξεκινήσει το τέταρτο τρίμηνο του 2017 για περίπου 36 συνεχόμενες μέρες (συμπεριλαμβανομένων της κινητοποίησης, τοποθέτησης, ανόρυξης και εγκατάλειψης της γεώτρησης και απεγκατάστασης του σκάφους/ γεωτρύπανου).

Στοιχεία για την Eni

Το έργο χορηγείται από την Eni Cyprus Ltd, μια εταιρεία που είναι συνδεδεμένη με την Eni S.p.A., εγγεγραμμένη υπό τους νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η Eni S.p.A. είναι μια εταιρεία η οποία εκδίδει μετοχές στο ηλεκτρονικό χρηματιστήριο (Mercato Telematico Azionario) το οποίο διαχειρίζεται η Borsa Italiana SpA και χρεόγραφα που εμπορεύονται στο New York Stock Exchange (NYSE) στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Η Eni S.p.A. είναι μια καθετοποιημένη εταιρεία ενέργειας με λειτουργία σε 69 χώρες και δυναμικό 33 χιλιάδες εργαζομένους. Η εταιρεία δραστηριοποιείται στον τομέα του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και της ενέργειας γενικότερα.

Η Eni S.p.A. ίδρυσε τη θυγατρική Eni Cyprus Ltd το 2013, μετά την ανάθεση των τριών Συμβόλαιο Έρευνας και Παραγωγής (EPSC) κατά τη διάρκεια του δεύτερου γύρου αδειοδοτήσεων από την Κυπριακή Δημοκρατία.

Οι εργασίες της γεώτρησης

Οι ερευνητικές διεργασίες γεώτρησης θα πραγματοποιηθούν στα ανοικτά της Κύπρου, και θα υποστηρίζονται από μια χερσαία βάση υλικοτεχνικής υποστήριξης στην περιοχή του Νέου Λιμένα Λεμεσού. Η υλικοτεχνική υποστήριξη συμπεριλαμβάνει επίσης και περιοχή του υφιστάμενου τερματικού ελικοπτέρων στη Λάρνακα, το οποίο θα είναι διαθέσιμο για τις ανάγκες του έργου κυρίως για τις μεταφορές προσωπικού.

Το οικόπεδο 8, στη Λεκάνη της Λεβαντίνης, βρίσκεται τουλάχιστον 44km μακριά από την ακτογραμμή της Κύπρου. Το οικόπεδο καλύπτει μια συνολική επιφάνεια περίπου 4,550 km2, με το βάθος του νερού να κυμαίνεται από 730μ μέχρι 2560μ (το ψηλότερο σημείο αντιπροσωπεύει την κορυφή του θαλάσσιου όρους του Ερατοσθένη).

Τα αποτελέσματα της σεισμικής έρευνας εντός των οικοπέδων έχουν αναγνωρίσει την περιοχή «Eratosthenes South» την ανόρυξη διερευνητικής γεώτρησης, εντός της οποίας έγιναν περεταίρω γεωφυσικές μελέτες και μια μελέτη περιβαλλοντικής δειγματοληψίας, με στόχο να επιλεχθούν οι καταλληλότερες τοποθεσίες, λαμβάνοντας υπόψη την περιβαλλοντική κατάσταση στην περιοχή, αποφεύγοντας πιθανή παρουσίας ευαίσθητων βενθικών οικοσυστημάτων και χημοσυνθετικών κοινοτήτων, αρχαιολογικών ευρημάτων και ναυαγίων.

Οι διεργασίες της γεώτρησης θα διεξαχθούν από το γεωτρύπανο Saipem 12000, το οποίο είναι ένα πλοίο-γεωτρύπανο για βαθιά νερά με δυναμικό σύστημα τοποθέτησης (DP3), το οποίο θεωρείται κορυφαίο στον τομέα του και καινοτόμο στην εξερεύνηση και παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου σε σχέση με άλλα πλοία του είδους.

Η γεώτρηση «Eratosthenes South 1» είναι προγραμματισμένη να πραγματοποιηθεί κατακόρυφα με συνολικό βάθος (ΣΒ) περίπου 3300μ από την επιφάνεια της θάλασσας και σε μια περιοχή με βάθος νερού 1930μ. Εάν ανακαλυφθούν υδρογονάνθρακες κατά τη διάρκεια της έρευνας, οποιοδήποτε μελλοντικό σχέδιο ανάπτυξης ή παραγωγής θα απαιτήσει επιπρόσθετη περιβαλλοντική ανάλυση της περιοχής.

Η βάση υλικοτεχνικής υποστήριξης που βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του Λιμένα Λεμεσού (128χμ από την τοποθεσία της γεώτρησης) θα χρησιμοποιείται για να υποστηρίζει τις υπεράκτιες ερευνητικές εργασίες γεώτρησης, συμπεριλαμβανομένων της παραλαβής, φύλαξης, διαχείρισης και μεταφοράς από και προς την υπεράκτιο γεωτρύπανο απαιτούμενου υλικού, εξοπλισμού και αγαθών.

Ακολούθως, σύμφωνα με τον Κανονισμό Νο. 257/2013 (Άρθρο 4) της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα ανακηρυχθεί από την αρμόδια Αρχή μία Ζώνη Ασφαλείας με μέγιστη ακτίνα 500μ από τα εξωτερικά σημεία του γεωτρύπανου. Σημειώνεται ότι η Αρχή έχει το δικαίωμα να ανακηρύξει πιο ευρεία Ζώνη Ασφαλείας.

Σε μετέπειτα στάδιο θα υποβληθεί αίτηση για την ζώνη ασφαλείας στην αρμόδια Αρχή, ενώ για τα τρία πλοία υποστήριξης υπεράκτιων εγκαταστάσεων θα ζητηθούν άδειες για μετακίνηση από και προς το Λιμάνι Λάρνακας (για να επιτραπεί η είσοδός τους εντός της ζώνης απαγόρευσης).

Ανίχνευση με υποβρύχιο όχημα ROV

Το γεωτρύπανο Saipem 12000 θα κινητοποιηθεί από την παρούσα θέση του στην τοποθεσία του έργου, με το προωστικό του σύστημα σε ανοικτές πλωτές οδούς.

Πριν ξεκινήσει η γεώτρηση, ένα τηλεκατευθυνόμενο υποβρύχιο όχημα (ROV) θα εκκινήσει από το γεωτρύπανο για να ανιχνεύσει την περιοχή σε περίπου 500 πόδια (περίπου 150μ) από την επιλεγμένη τοποθεσία γεώτρησης στο βυθό. Ο κύριος στόχος είναι η περεταίρω ανίχνευση πιθανών εμποδίων και η επιβεβαίωση των προκαταρκτικών αποτελεσμάτων των Γεωφυσικών , Οπτικών και Περιβαλλοντικών ερευνών για την δημιουργία Βάσης Αναφοράς , και τον πιθανών ενδείξεων για την παρουσία χημοσυνθετικής ζωής και πιθανών εμποδίων. Αυτή η προσέγγιση θα διασφαλίσει την ελαχιστοποίηση των πιθανών επίπτωση στο περιβάλλον και πιθανών παρεμβολών με τις διεργασίες γεώτρησης.

Το Saipem 12000 θα είναι δυναμικά τοποθετημένο (DP), που σημαίνει ότι η τοποθέτησή του και η κατεύθυνσή του διατηρούνται αυτόματα με το δικό του σύστημα με προπέλες και οωθητές, τη χρήση δορυφόρων του παγκόσμιου συστήματος προσδιορισμού θέσης (GPS) και ακουστικών πομποδεκτών. Αυτό επιτρέπει υπεράκτιες διεργασίες σε τοποθεσίες όπου πρόσδεση ή αγκυροβόληση δεν είναι δυνατή λόγω μεγάλου βάθους του νερού, συμφόρηση στο βυθό (με αγωγούς ή πλάκες), ή άλλα προβλήματα.

Η διαρρύθμιση του εξοπλισμού του σκάφους στο κατάστρωμα, και συγκεκριμένα το διπλό σύστημα ανύψωσης και εφοδιασμού της γεώτρησης , επιτρέπει στο πλήρωμα της γεώτρησης να κάνει πολλές δραστηριότητες ταυτόχρονα, άρα βελτιστοποιείται η σειρά των λειτουργιών και ελαχιστοποιείται ο χρόνος αδράνειας μεταξύ των διάφορων σταδίων. Επιπρόσθετα, το ωφέλιμο φορτίο του Saipem 12000 επιτρέπει τη φόρτωση μεγάλων ποσοτήτων αναλωσίμων, άρα μειώνεται η ανάγκη συχνής επαναφόρτωσης και ο αριθμός των απαιτούμενων ταξιδιών των πλοίων υποστήριξης.

Όλος ο εξοπλισμός που είναι εγκατεστημένος στο σκάφος έχει σχεδιαστεί με τα πιο υψηλά πρότυπα υγείας, ασφάλειας και περιβάλλοντος.

Γεώτρηση σε βάθος 3,300μ

Η ερευνητική γεώτρηση θα ανορυχθεί σε συνολικό βάθος περίπου 3,300μ συμπεριλαμβανομένου του νερού και το βάθος γεώτρησης. Σε κάθε τμήμα της γεώτρησης θα λειτουργούν τα εργαλεία Καταμέτρησης κατά τη Γεώτρηση (Logging While Drilling, LWD) και Συνεχούς Καταγραφής (Wireline Logging, WLL).

Η γεώτρηση χαρακτηρίζεται από την εφαρμογή του βάρους και την περιστροφή της γεωτρητικής κεφαλής και την κυκλοφορία ρευστού γύρο από την γεωτρητική κεφαλή κοπτικό άκρο.

Κατά τη διάρκεια της διάνοιξης του φρεατίου, γίνεται ταυτόχρονα η εισαγωγή της επένδυσης μέσα στο φρεάτιο, έτσι ώστε να απομονώνονται κομμάτια του φρεατίου και να δημιουργείται ένα πλαίσιο στήριξης για το ίδιο το φρεάτιο. Η υδραυλική απομόνωση και υποστήριξη για το φρεάτιο επιτυγχάνεται με την εισαγωγή τσιμέντου, ειδικά σχεδιασμένου για αυτόν το σκοπό, μεταξύ του εξωτερικού τοίχου της επένδυσης και του τοίχου του φρεατίου.

Αφού τοποθετηθεί ένα τμήμα της επένδυσης, μια μικρότερη γεωτρητική κεφαλή θα χρησιμοποιηθεί για να ανασκάψει ένα στενότερο μέρος του φρεατίου, μέχρι να επιτευχθεί το επιθυμητό βάθος.

Το γεωτρικά υγρά (ή λάσπες διάτρησης) έχει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία γεώτρησης, συμπεριλαμβανομένου της αναστολής και της μεταφοράς στην επιφάνεια θρυμμάτων γεώτρησης, ρύθμισης της πίεσης στο φρεάτιο, σταθεροποίησης των τοιχωμάτων της γεώτρησης, λίπανσης και ψύξης του αγωγού γεώτρησης και του κοπτικού άκρου, κλπ.

Υπάρχουν δύο είδη γεωτρικών υγρών: Λάσπες με Βάση το Νερό (Water Based Muds, WBMs) και Μη-Υδάτινα Γεωτρικά Υγρά (Non-Aqueous Drilling Fluids, NADFs), συμπεριλαμβανομένου και της Χαμηλής Τοξικότητας Λάσπη με Βάση το Λάδι (Low Toxicity Oil Based Mud, LTOBM).

Όσο αφορά το παρόν έργο, η χρήση Λάσπης με Βάση το Νερό είναι εφικτή και έχει επιλεχθεί για την εκτέλεση του έργου.

Οι Λάσπες με Βάση το Νερό είναι συνήθως φτιαγμένες από φρέσκο ή θαλασσινό νερό, αλάτι ή/και μπεντονίτη / βαρίτη και πρόσθετα.

Κατά τη διάρκεια της γεώτρησης του πάνω μέρους του φρεατίου, οι Λάσπες με Βάση το Νερό και τα θρύμματα από το φρεάτιο θα αποθέτονται από τη γεώτρηση στο βυθό, σύμφωνα με τη κείμενη νομοθεσία, αφού το φρεάτιο είναι στο στάδιο διάνοιξης χωρίς τη χρήση στομίου (riserless phase).

Πέραν του βάθους των περίπου 2,700μ από την επιφάνεια της θάλασσας, η λάσπη και τα θρύμματα θα προωθούνται στην επιφάνεια (riser phase) όπου θα επεξεργάζονται από ένα μηχανισμό στερεού ελέγχου, ο οποίος αφαιρεί ανεπιθύμητα στερεά για να προσφέρει τη μέγιστη ανάκτηση γεωτρητικού υγρού για επαναχρησιμοποίηση. Σε αυτό το στάδιο, τα θρύμματα αφαιρούνται από το υγρό, μαζεύονται και μεταφέρονται στην ακτή όπου και θα διαχειρίζονται από εξειδικευμένο αδειοδοτημένο διαχειριστή αποβλήτων.

Η Βάση Υποστήριξης

Η Βάση Υλικοτεχνικής Υποστήριξης, μέσα στο Λιμένα Λεμεσού, θα διαχωριστεί σε γραφειακούς χώρους και γραφειακό εξοπλισμό, εγκαταστάσεις πρόσδεσης και αποβάθρας, εγκαταστάσεις πρόσμειξης άλμης και πρόσμειξης στερεών υλικών για την παραγωγή τσιμέντου (brine/bulk plant), αποθηκευτικούς χώρους, ανοικτούς και καλυμμένους, σταθμό στάθμευσης εξοπλισμού, και μονάδα φορτίων σε εμπορευματοκιβώτια.

Αυτός ο χώρος στη στεριά θα προσφέρει υποστήριξη στις διαδικασίες της διερευνητικής γεώτρησης, συμπεριλαμβανομένου της υποδοχής, φύλαξης, διαχείρισης και μεταφοράς από και προς το γεωτρύπανο υλικού, αποβλήτων, εξοπλισμού και απαραίτητων αγαθών και τη μεταφορά εργατών από και προς το πλοίο-γεωτρύπανο. Όσον αφορά τη μεταφορά υλικού, θα χρησιμοποιούνται τρία κατάλληλα πλοία εφοδιασμού για όλες τις τυπικές θαλάσσιες μεταφορές και υπηρεσίες που σχετίζονται με τις διεργασίες του έργου, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων τη μεταφορά αγαθών και υλικών, μεταφορά και μετακίνηση των επιβατών, όταν η μεταφορά με ελικόπτερο είναι ανέφικτη, και υπηρεσίες αναμονής και διάσωσης και αντιρρυπαντικές υπηρεσίες για βοήθεια των εγκαταστάσεων γεώτρησης και παραγωγής.

Κώστας Μηλικούρης 08/08/2017, energy.reporter.com.cy