ΑΟΖ και η σημασία του συμπλέγματος Καστελλορίζου
Ν. Λυγερός
Παλαιότερα υπήρχε μια αμφισβήτηση όσον αφορά στη Γαύδο από την πλευρά της Λιβύης, αλλά τώρα, από τότε που κάναμε σεισμικά στη Νότια Κρήτη έως τη μέση γραμμή, ενσωματώσαμε τη δράση της Γαύδου που προσφέρει στην ελληνική ΑΟΖ επιπλέον 2428 Km2 χωρίς κανένα πρόβλημα και συνεχίζουμε με συνομιλίες, για να υπογράψουμε μια επίσημη συμφωνία de jure. Με ανάλογο τρόπο, η τριμερή του Καΐρου ενεργοποιεί τη δράση του συμπλέγματος Καστελλορίζου που προσφέρει στην ελληνική ΑΟΖ επιπλέον 20851 km2, αφού η ζώνη επαφής της ελληνικής ΑΟΖ με την κυπριακή ΑΟΖ οφείλεται στην ύπαρξή του. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι έχουμε μια αλλαγή φάσης που αφορά άμεσα στην λεκάνη Ηροδότου, η οποία διαθέτει μεγάλα κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Η τριπλή επαφή μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου δεν είναι πια μόνο ένα θεωρητικό σημείο, αποτέλεσμα των υπολογισμών μέσω διαγραμμάτων Voronoi αλλά μια απτή γεωοικονομική πραγματικότητα της έννοιας της ΑΟΖ. Το τριπλό σημείο επαφής θα είναι και σημείο αναφοράς στις τελικές διαπραγματεύσεις, αφού είναι αυτό που θα κλείσει και την τριπλή συμφωνία που θα έρθει να ενισχύσει την υπάρχουσα συμφωνία οριοθέτησης μεταξύ Αιγύπτου και Κύπρου. Έχουμε λοιπόν τα χειροπιαστά αποτελέσματα μιας δράσης που λειτουργεί σε απόσταση 259 Km και επιτρέπει σε αυτές τις τρεις χώρες να έχουν ένα σημείο επαφής κοινό. Αυτή η νέα δυναμική σε πολιτικό επίπεδο βασίζεται στο υπόβαθρο της τοποστρατηγικής κι όχι μόνο της γεωστρατηγικής, αφού δεν μιλούμε πια για γείτονες αλλά για σχέσεις. Κι αυτές οι σχέσεις μεταξύ των τριών κρατών έχουν αλλάξει όλα τα δεδομένα. Τώρα με τις εξελίξεις στα κοιτάσματα Αφροδίτη και Ονασαγόρα στα θαλάσσια οικόπεδα 12 και 9, εισχωρούμε σε μια νέα φάση ακόμα και για τα ίδια τα ενεργειακά μας θέματα. Σε αυτό το πλαίσιο, η γεωπολιτική θέση της Κύπρου έχει αναβαθμισθεί. Έτσι κι η ύπαρξη του συμπλέγματος Καστελλορίζου λειτουργεί συμμαχικά προς την ίδια κατεύθυνση δίχως πια καμία διπλωματική δικαιολογία. Επίσης το όλο ευρωπαϊκό πλαίσιο είναι σε φάση άμεσης υποστήριξης διότι όλα αυτά τα δεδομένα είναι καταλυτικά για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι βλέπουμε ότι τα κράτη μέλη ξεκαθαρίζουν τη θέση τους απέναντι στην Τουρκία, αφού θεωρούν ότι είναι απαράδεκτες οι κινήσεις της στην κυπριακή ΑΟΖ. Συνολικά και ολικά, ζούμε μια αλλαγή φάσης και σε αυτή το σύμπλεγμα Καστελλορίζου παίζει ένα θεμελιακό ρόλο.
Ετικέτες
Αίγυπτος,
Διαγράμματα Voronoi,
Καστελλόριζο,
Κύπρος,
Τουρκία,
Text
Η ορθολογική ανάλυση του θέματος της ΑΟΖ αναδεικνύει αντικειμενικά ότι αποτελεί ένα στρατηγικό πλεονέκτημα. Θέλουμε δεν θέλουμε, αυτό είναι πλέον γεγονός. Μπορούμε βέβαια να το κρύψουμε από τον εαυτό μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Μπορούμε βέβαια να μην του δώσουμε την επαρκή σημασία, αλλά αυτό δεν θα ισχύει για τους αντιπάλους μας. Κατά κάποιο τρόπο πρέπει ν' αποδειχθούμε ότι η έννοια της ΑΟΖ έχει σημασία, ανεξάρτητα από το πολιτικό πλαίσιο, διότι δεν είμαστε ο μοναδικός παίκτης, κατά συνέπεια αυτή η ανεξαρτησία, αν δεν ενταχθεί σ' ένα συμμαχικό πεδίο δράσης, θα παραμείνει ένα πλαίσιο όπου θα παίξουν εις βάρος μας οι άλλοι παίκτες. Και ο λόγος είναι απλός: γεωστρατηγικά και τοποστρατηγικά, η ελληνική ΑΟΖ έχει τεράστια σημασία, όχι μόνο για μας, και κατ' επέκταση για όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για τους αντιπάλους μας που προτιμούν να μην τη θεσπίσουμε καν και να μην συμπράξουμε διακρατικές συμφωνίες, διότι αυτή η αδράνεια θα τους προσφέρει μεγάλες δυνατότητες κινήσεων σ' ένα πλαίσιο, το οποίο θα είναι ελεύθερο. Η μη συνειδητοποίηση αυτού του νοητικού σχήματος θα προκαλέσει εις βάρος μας μεγάλα προβλήματα με επιπτώσεις για το μέλλον που δύσκολα μπορούμε να προβλέψουμε με τα τωρινά δεδομένα, τόσο μεγάλη θα είναι η αλλαγή φάσης. Αν επιμείνουμε λοιπόν σε αυτήν την αδράνεια σκέψης και κατάλληλων αποφάσεων, θα έρθουν απλά να μας το υπενθυμίσουν οι αντίπαλοί μας δίχως κανένα δισταγμό, διότι γνωρίζουν πολύ καλά τα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες που προσφέρει η ελληνική ΑΟΖ. Η ιδιότητα της ΑΟΖ με τα 200 ΝΜ της, να προσφέρει τη δυνατότητα μετασχηματισμού ακριτικών νησιών σε ελκυστές με μεγάλη δεξαμενή έλξης, δεν είναι βέβαια άσχετη με το θέμα. Διότι αυτό που θεωρούμε συνήθως ως ένα αδύναμο στοιχείο, μετατρέπεται με αυτόν τον τρόπο σε μία σημαντική βάση ελέγχου μίας μεγάλης περιοχής, η οποία έχει την ικανότητα να επεκτείνει το χώρο δράσης μας, δίχως να έχει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η έννοια των 12 ΝΜ. Αυτή η μεγάλη αλλαγή φάσης της θεώρησης των δεδομένων του Αιγαίου συμπεριλαμβάνοντας το Καστελλόριζο και τη Γαύδο, είναι σημαντικότατη. Το θέμα δεν είναι να εκμεταλλευτούμε απλώς μία ευκαιρία, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, αλλά πραγματικά να εδραιώσουμε τη θέση μας σε μία ανθεκτική βάση. Έτσι, το να δεχτούμε πιέσεις για αυτό το θέμα δεν είναι μόνο αναμενόμενο, αλλά απαραίτητο, διότι μόνο η έννοια της επικάλυψης οδηγεί στις διακρατικές συμφωνίες, οι οποίες αναδεικνύουν σταθερά σημεία, τα οποία βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από τα σύνορα με τη συμβατική τους έννοια. Όλα αυτά δεν είναι μία ουτοπία, διότι η Κύπρος με το παράδειγμά της έχει αποδείξει ότι ευσταθούν κι είναι ορθολογικά, ακόμα και σε μία κατάσταση κρίσης. Ο πραγματικός μας εχθρός δεν είναι παρά μόνο μία μορφή ηττοπάθειας, η οποία μας οδηγεί να μην πιστεύουμε στις ικανότητες και δυνατότητές μας. Όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες. Είναι λοιπόν σημαντικό να απελευθερωθούμε από τις φοβίες μας που μας παραλύουν τη σκέψη και δεν επιτρέπουν τη στρατηγική μας δράση...











