Ανακοίνωση ΥΠΕΞ - Δηλώσεις Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και ΥΠΕΞ Ευ. Βενιζέλου και ΥΠΕΞ της Αιγύπτου Ν. Φαχμί, μετά τη συνάντησή τους (Κάιρο, 05.09.13)
Ν. ΦΑΧΜΙ: Και, βεβαίως, συζητήσαμε σχετικά με το θέμα των θαλασσίων συνόρων και των οικονομικών περιοχών στη Μεσόγειο.
ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Θα προωθήσουμε τις αναγκαίες διαβουλεύσεις σε διμερές τεχνικό επίπεδο για ένα ζήτημα πολύ μεγάλου ενδιαφέροντος, για όλες τις μεσογειακές χώρες, που είναι οι θαλάσσιες ζώνες. Η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών θα γίνει στο πλαίσιο, βεβαίως, του Διεθνούς Δικαίου και ειδικότερα του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Οι αντιλήψεις μας, οι αρχές από τις οποίες ξεκινούμε είναι ταυτόσημες. Και πέραν των διμερών μας σχέσεων θα συμμετάσχουμε και σε ευρύτερες πρωτοβουλίες. Για παράδειγμα, θα συμμετάσχουμε σε αντίστοιχη τριμερή πρωτοβουλία των δυο χωρών μας από κοινού με την Κυπριακή Δημοκρατία.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχω μια κοινή ερώτηση και για τους δυο Υπουργούς (…). Η κοινή ερώτηση είναι επειδή και οι δυο αναφερθήκατε στη συζήτηση που είχατε για τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών, αυτό σημαίνει ότι ξεκινάει άμεσα ένας διάλογος με εμπειρογνώμονες των δυο χωρών; Και εάν υπάρχει ένας οδικός χάρτης επ΄ αυτού;
Ν. ΦΑΧΜΙ: Σκοπός μας είναι να ξαναρχίσουμε αυτές τις συνομιλίες, να τις ενισχύσουμε με πιο τακτικές συναντήσεις, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί το συμφέρον και των δύο χωρών. Αυτή είναι μια δέσμευση από την αιγυπτιακή πλευρά και είναι ένα θέμα για το οποίο συμφωνήσαμε με τον Υπουργό κ. Βενιζέλο και πολύ σύντομα θα διοργανώσουμε σχετική επιτροπή από τις αρμόδιες υπηρεσίες για να προβούν σε άμεσες συναντήσεις.
ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Να πω δυο λόγια κι εγώ για το πρώτο σκέλος της ερώτησης. Κοινή μας επιθυμία και κοινή μας δέσμευση είναι να συγκληθούν το ταχύτερο δυνατό σε διμερές επίπεδο οι ομάδες των εμπειρογνωμόνων για το ζήτημα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών. Κοινό μας κριτήριο και κοινά αποδεκτή βάση είναι το Διεθνές Δίκαιο και ειδικότερα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Η Μεσόγειος είναι μια θάλασσα που μπορεί να λειτουργήσει ως πεδίο ειρήνης, ανάπτυξης προς το συμφέρον όλων των λαών και εν προκειμένω προς το συμφέρον και της Αιγύπτου και της Ελλάδος.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δύο ερωτήσεις. Η μία προς τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών και η άλλη προς τον Αιγύπτιο Υπουργό Εξωτερικών. Η ερώτηση προς τον Αιγύπτιο υπουργό, είναι σχετικά με τη συνεργασία που αναφέρατε προηγουμένως μεταξύ Ελλάδος, Αιγύπτου και Κύπρου. Είναι μια συνεργασία που θα αρκεστεί στο πολιτικό τομέα, ή θα επεκταθεί και σε άλλους τομείς, οικονομικούς και άλλους;
Ν. ΦΑΧΜΙ: Σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ Ελλάδος, Αιγύπτου και Κύπρου, υπάρχει ήδη συνεργασία σε διμερές επίπεδο. Την περασμένη Δευτέρα ήταν εδώ ο Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου. Σήμερα έχουμε τον Υπουργό Εξωτερικών και τον Αντιπρόεδρο της Ελληνικής Κυβερνήσεως. Εξετάζουμε τα θέματα διμερούς συνεργασίας και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα αν αυτή η συνεργασία εξελιχθεί σε τριμερή συνεργασία, ώστε να επιλυθούν διάφορα θέματα και ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος, όχι μόνο στον πολιτικό τομέα, αλλά και σε όλους τους άλλους τομείς συνεργασίας μεταξύ των χωρών αυτών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μια ερώτηση κοινή και για τους δυο υπουργούς. Δεδομένου ότι οι σχετικές συνομιλίες για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών έχουν ξεκινήσει εδώ και πολλά χρόνια, κατά πόσο σας ανησυχεί το γεγονός ότι θα μπορούσαν να προκαλέσουν ενόχληση, ή εκνευρισμό στις γειτονικές χώρες, τις οποίες γνωρίζετε, και θα ήθελα ίσως και μια εξειδίκευση όσον αφορά την τριμερή συνεργασία με την Κύπρο. Αν η συνεργασία αυτή θα αφορά, επίσης, τις θαλάσσιες ζώνες ή και θέματα ενεργειακής ασφάλειας και γενικότερης ασφάλειας στην περιοχή.
Ν. ΦΑΧΜΙ: Υπάρχει ένα νέο πνεύμα συνεργασίας μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου. Όπως καταλαβαίνετε πολύ καλά, η κάθε χώρα προσπαθεί να εξασφαλίσει τα δικά της συμφέροντα. Όλες οι χώρες συνεργαζόμαστε για να προωθήσουμε τα αμοιβαία μας συμφέροντα και δεν μας ενδιαφέρει εάν κάποιες τρίτες χώρες αισθανθούν ότι αυτή η συνεργασία διευρύνεται σιγά-σιγά. Όσοι δεν θέλουν να έχει συμφέροντα η Αίγυπτος, θα ενοχληθούν, βεβαίως, με αυτή τη συνεργασία. Αυτοί, όμως, οι οποίοι δεν ενδιαφέρονται εάν η Αίγυπτος έχει πράγματι κάποια συμφέροντα, δεν πρόκειται να ενοχληθούν.
ΕΥ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ: Πρέπει να πω ότι και η δική μου απάντηση είναι ταυτόσημη. Η Αίγυπτος και η Ελλάδα είναι αποφασισμένες να προχωρήσουν προς κοινό όφελος των δύο χωρών, των δύο λαών και των δύο οικονομιών. Το πλαίσιο που αποδεχόμαστε είναι το πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου. Του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Αυτό δεν συνιστά εχθρική προδιάθεση για καμία άλλη χώρα.
Η ορθολογική ανάλυση του θέματος της ΑΟΖ αναδεικνύει αντικειμενικά ότι αποτελεί ένα στρατηγικό πλεονέκτημα. Θέλουμε δεν θέλουμε, αυτό είναι πλέον γεγονός. Μπορούμε βέβαια να το κρύψουμε από τον εαυτό μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Μπορούμε βέβαια να μην του δώσουμε την επαρκή σημασία, αλλά αυτό δεν θα ισχύει για τους αντιπάλους μας. Κατά κάποιο τρόπο πρέπει ν' αποδειχθούμε ότι η έννοια της ΑΟΖ έχει σημασία, ανεξάρτητα από το πολιτικό πλαίσιο, διότι δεν είμαστε ο μοναδικός παίκτης, κατά συνέπεια αυτή η ανεξαρτησία, αν δεν ενταχθεί σ' ένα συμμαχικό πεδίο δράσης, θα παραμείνει ένα πλαίσιο όπου θα παίξουν εις βάρος μας οι άλλοι παίκτες. Και ο λόγος είναι απλός: γεωστρατηγικά και τοποστρατηγικά, η ελληνική ΑΟΖ έχει τεράστια σημασία, όχι μόνο για μας, και κατ' επέκταση για όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για τους αντιπάλους μας που προτιμούν να μην τη θεσπίσουμε καν και να μην συμπράξουμε διακρατικές συμφωνίες, διότι αυτή η αδράνεια θα τους προσφέρει μεγάλες δυνατότητες κινήσεων σ' ένα πλαίσιο, το οποίο θα είναι ελεύθερο. Η μη συνειδητοποίηση αυτού του νοητικού σχήματος θα προκαλέσει εις βάρος μας μεγάλα προβλήματα με επιπτώσεις για το μέλλον που δύσκολα μπορούμε να προβλέψουμε με τα τωρινά δεδομένα, τόσο μεγάλη θα είναι η αλλαγή φάσης. Αν επιμείνουμε λοιπόν σε αυτήν την αδράνεια σκέψης και κατάλληλων αποφάσεων, θα έρθουν απλά να μας το υπενθυμίσουν οι αντίπαλοί μας δίχως κανένα δισταγμό, διότι γνωρίζουν πολύ καλά τα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες που προσφέρει η ελληνική ΑΟΖ. Η ιδιότητα της ΑΟΖ με τα 200 ΝΜ της, να προσφέρει τη δυνατότητα μετασχηματισμού ακριτικών νησιών σε ελκυστές με μεγάλη δεξαμενή έλξης, δεν είναι βέβαια άσχετη με το θέμα. Διότι αυτό που θεωρούμε συνήθως ως ένα αδύναμο στοιχείο, μετατρέπεται με αυτόν τον τρόπο σε μία σημαντική βάση ελέγχου μίας μεγάλης περιοχής, η οποία έχει την ικανότητα να επεκτείνει το χώρο δράσης μας, δίχως να έχει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η έννοια των 12 ΝΜ. Αυτή η μεγάλη αλλαγή φάσης της θεώρησης των δεδομένων του Αιγαίου συμπεριλαμβάνοντας το Καστελλόριζο και τη Γαύδο, είναι σημαντικότατη. Το θέμα δεν είναι να εκμεταλλευτούμε απλώς μία ευκαιρία, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, αλλά πραγματικά να εδραιώσουμε τη θέση μας σε μία ανθεκτική βάση. Έτσι, το να δεχτούμε πιέσεις για αυτό το θέμα δεν είναι μόνο αναμενόμενο, αλλά απαραίτητο, διότι μόνο η έννοια της επικάλυψης οδηγεί στις διακρατικές συμφωνίες, οι οποίες αναδεικνύουν σταθερά σημεία, τα οποία βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από τα σύνορα με τη συμβατική τους έννοια. Όλα αυτά δεν είναι μία ουτοπία, διότι η Κύπρος με το παράδειγμά της έχει αποδείξει ότι ευσταθούν κι είναι ορθολογικά, ακόμα και σε μία κατάσταση κρίσης. Ο πραγματικός μας εχθρός δεν είναι παρά μόνο μία μορφή ηττοπάθειας, η οποία μας οδηγεί να μην πιστεύουμε στις ικανότητες και δυνατότητές μας. Όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες. Είναι λοιπόν σημαντικό να απελευθερωθούμε από τις φοβίες μας που μας παραλύουν τη σκέψη και δεν επιτρέπουν τη στρατηγική μας δράση...











