«Ο Ευρωπαίος επίτροπος Ενέργειας μου μετέφερε την εκτίμηση πως στο East Med –το τρίγωνο που καλύπτει τις ΑΟΖ του Ισραήλ, της Κύπρου και της Αιγύπτου– είναι πολύ πιθανό σε μερικά χρόνια να βρεθούν κοιτάσματα μεταξύ 8.000 και 12.000 bcm», δηλώνει στην «Κ» ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ, Γιουβάλ Στάινιτζ.
Την προοπτική κατασκευής δύο αγωγών μεταφοράς αερίου, ενός προς την Ελλάδα και ενός προς την Τουρκία, αναδεικνύει μιλώντας στην «Κ» ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ, Γιουβάλ Στάινιτζ, ο οποίος αναφέρεται σε εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι τα κοιτάσματα του Ισραήλ, της Κύπρου, αλλά και της Αιγύπτου, μπορεί να αποδειχθούν πολύ μεγαλύτερα αυτών που γνωρίζουμε σήμερα και στην πορεία να αντικαταστήσουν τη Βόρεια Θάλασσα ως μια από τις κύριες πηγές ενεργειακής τροφοδοσίας της Ε.Ε. Μιλάει επίσης για πιο στενή συνεργασία με τις ελληνικές και κυπριακές υπηρεσίες σε σχέση με την αποτροπή τρομοκρατικών επιθέσεων, η οποία θα είναι ανάλογη με αυτήν που έχει σήμερα το Ισραήλ με σημαντικές δυτικές χώρες.
– Γιατί προχωρήσατε τώρα στην τριμερή συνεργασία με Ελλάδα και Κύπρο;
– Η πραγματική ερώτηση είναι γιατί αργήσαμε τόσο. Είναι μια πολύ σημαντική συμμαχία που θα έπρεπε να είχε συσταθεί πριν από πολύ καιρό. Η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ είναι τρεις φίλες δυτικού τύπου Δημοκρατίες που αναπτύσσουν στενή συνεργασία. Ο δυτικός πολιτισμός ξεκίνησε από την Αθήνα με τη δημοκρατία και από την Ιερουσαλήμ με τη μονοθεϊστική θρησκευτική παράδοση του ιουδαιοχριστιανισμού.
– Η συνεργασία εστιάζει στην ενέργεια.
– Η ενέργεια είναι, φυσικά, το κύριο αντικείμενο αλλά όχι το μόνο. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να ανταλλάσσουμε πληροφορίες, να βοηθάμε η μια χώρα την άλλη στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Το Ισραήλ, δυστυχώς λόγω των συνθηκών, είναι εξαιρετικά έμπειρο στον τομέα αυτό. Διαθέτει ίσως τις καλύτερες δυνατότητες και μεθόδους παγκοσμίως για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, άρα μπορεί να βοηθήσει σημαντικά την Ελλάδα στον εντοπισμό τρομοκρατών και την αποτροπή χτυπημάτων.
– Αυτή η συνεργασία βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη;
– Προχωράει. Μέχρι τώρα είχαμε άριστη συνεργασία των μυστικών υπηρεσιών μας με αυτές των ΗΠΑ και της Βρετανίας, και σε μικρότερο βαθμό με της Δυτικής Ευρώπης, χωρών όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία. Με την Ελλάδα και την Κύπρο, που είμαστε τόσο κοντά, μπορούμε να συνεργασθούμε το ίδιο στενά.
Τα κοιτάσματα
– Επειδή λέγονται πολλά, πού ακριβώς βρίσκεται αυτός ο ενεργειακός σχεδιασμός;
– Τα τελευταία χρόνια έχουμε ανακαλύψει στην ισραηλινή ΑΟΖ δύο μεγάλα κοιτάσματα, το Ταμάρ, με 300 bcm (δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα), που ήδη τροφοδοτεί το Ισραήλ, και το Λεβιάθαν, με περίπου 600 bcm, όπως και άλλα μικρότερα. Ολα μαζί φθάνουν τα 1.000 bcm. Είμαστε μικρή χώρα. Θα καταναλώσουμε περίπου το μισό σε βάθος 30ετίας και, άρα, θα εξαγάγουμε το υπόλοιπο. Υπάρχει προσδοκία ανακάλυψης και άλλων μεγάλων αποθεμάτων, η οποία στηρίζεται στις πιο έγκυρες γεωλογικές έρευνες που καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το σύνολο των κοιτασμάτων στη συγκεκριμένη περιοχή μπορεί να ξεπερνά τα 3.000 δισ. κυβικά μέτρα, που σημαίνει ότι θα υπάρχει πολύ αέριο για εξαγωγή. Πιθανότατα, μέρος αυτού του αερίου θα εξαχθεί στην Αίγυπτο, ενώ αν οι σχέσεις με την Τουρκία ομαλοποιηθούν, μέρος του αερίου μπορεί να πάει και στην Τουρκία, και η τρίτη επιλογή είναι η κατασκευή ενός αγωγού, και αυτό θα εξετασθεί λεπτομερώς πολύ σύντομα, που θα ενώνει το Ισραήλ και την Κύπρο με την Ελλάδα.
– Μια αποσαφήνιση. Εννοείτε ότι εξετάζετε την κατασκευή δύο αγωγών;
– Ναι. Αν βελτιωθούν τα πράγματα με την Τουρκία, με την οποία παλαιότερα είχαμε πολύ στενή σχέση, και γεφυρωθούν οι διαφορές, σε αυτή την περίπτωση μπορεί να πωλείται αέριο και στην Τουρκία και στην Ελλάδα μέσω Τουρκίας. Σε λίγους μήνες θα ξεκινήσουμε νέες έρευνες στην ισραηλινή ΑΟΖ, ενώ και για την Κύπρο οι προοπτικές ανακάλυψης νέων κοιτασμάτων είναι πολύ καλές.
– Αρα, δεν θα κατασκευασθούν δύο αγωγοί;
– Εάν ανακαλυφθούν σημαντικά κοιτάσματα στο Ισραήλ και στην Κύπρο ή ακόμη και στην Αίγυπτο, τότε μπορεί να δικαιολογείται η κατασκευή και ενός μακρύ αγωγού μέχρι την Ελλάδα. Εξαρτάται από την ποσότητα του αερίου την οποία ακόμη δεν γνωρίζουμε επακριβώς. Μπορώ όμως να σας πω ότι, σε συνάντηση που είχα με τον Ευρωπαίο επίτροπο Ενέργειας, μου μετέφερε την εκτίμησή του πως στο East Med, το τρίγωνο που καλύπτει τις ΑΟΖ του Ισραήλ, της Κύπρου και της Αιγύπτου, είναι πολύ πιθανό σε μερικά χρόνια να βρεθούν κοιτάσματα μεταξύ 8.000 και 12.000 bcm. Αυτή είναι παρόμοια ποσότητα με την αντίστοιχη της Βόρειας Θάλασσας, η οποία, όμως, εξαντλείται ύστερα από σαράντα χρόνια εκμετάλλευσης. Αρα, εάν βρεθούν σημαντικές ποσότητες στο East Med, μπορεί να εξελιχθεί σε καθοριστική πηγή ενέργειας για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία, φυσικά, δεν θέλει να εξαρτάται από μία χώρα ή πηγή. Γι’ αυτό εξετάζουν πολύ σοβαρά την Ανατολική Μεσόγειο. Θα εξετασθεί πόσο εφικτό είναι να κατασκευασθεί αγωγός που να φθάνει απευθείας στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας. Στην αρχή εκτιμούσαμε ότι η κατασκευή του θα στοίχιζε 15 δισ. δολάρια που είναι απαγορευτικό κόστος. Τώρα νέες εκτιμήσεις μειώνουν το κόστος σε περίπου 7 δισ. Τίποτα δεν είναι βέβαιο. Θα το εξετάσουμε. Αυτό που αποφασίσθηκε στην τριμερή της Λευκωσίας ήταν να συστήσουμε άμεσα μια κοινή επιτροπή με εμπειρογνώμονες από τα υπουργεία Ενέργειας των τριών χωρών για να εξετάσουμε και να αποτιμήσουμε κάποια σχέδια, συμπεριλαμβανομένης και μιας μελέτης για το κατά πόσο είναι εφικτός ένας τέτοιος αγωγός.
Η μεταφορά ρεύματος
– Υπάρχει και η μεταφορά ηλεκτρικού ρεύματος.
– Ναι, θα εργασθούμε επίσης για την υποθαλάσσια διασύνδεση των τριών χωρών με καλώδια μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος. Είναι ένα έργο που υπολογίζεται να κοστίσει γύρω στα 4 με 5 δισ. δολάρια. Ηδη, αποφασίσθηκε η διασύνδεση Ισραήλ - Κύπρου μέχρι το 2019. Και μετά είναι πολύ σημαντικό να υπάρξει και η σύνδεση με την Ελλάδα. Η Κύπρος είναι νησί και έχει ανάγκη τη διασύνδεση για ενεργειακή ασφάλεια.
Αλλά και το Ισραήλ είναι τρόπον τινά ένα νησί, όχι γεωγραφικά, αλλά είναι απομονωμένο ενεργειακά, και άρα χρειάζεται τη διασύνδεση. Δεν νομίζω ότι μπορεί να υπάρξει στο εγγύς μέλλον ηλεκτρική διασύνδεση με τη Συρία, τον Λίβανο ή τη Σαουδική Αραβία, άρα είναι και για μας πολύ σημαντικό να συνδεθούμε με την Ελλάδα. Εάν συνδεθείς, χρειάζεσαι και λιγότερους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, διότι εάν έχεις πρόβλημα σε ένα σύστημα, παίρνεις ηλεκτρική ενέργεια από άλλες χώρες. Ετσι, μειώνεις σημαντικά τις δαπάνες σου.
– Θα εξάγετε ρεύμα από αέριο;
– Εξετάζουμε την ιδέα να κατασκευασθεί σταθμός στην Κύπρο από τον οποίο το αέριο του Ισραήλ και της Κύπρου θα γίνεται ηλεκτρική ενέργεια και θα μεταφέρεται στην Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη με μικρότερο κόστος.
– Πότε θα συναντηθείτε οι τρεις υπουργοί;
– Ο Ελληνας πρωθυπουργός μας προσκάλεσε να συναντηθούμε σύντομα στην Αθήνα οι τρεις υπουργοί με τους τρεις γενικούς διευθυντές των υπουργείων. Θα έρθουμε μέσα στους επόμενους δύο μήνες.
– Αλλος τομέας συνεργασίας;
– Ο τουρισμός, όπου τα περιθώρια συνεργασίας είναι τεράστια. Παρεμπιπτόντως, έχω επανειλημμένα κάνει διακοπές στην Ελλάδα, από τα Μετέωρα και τον Ολυμπο μέχρι τη Σαντορίνη. Εκανα και τον μήνα του μέλιτος στην Ελλάδα. Επίσης, το Ισραήλ έχει εξελιχθεί σε επιστημονικό και τεχνολογικό κόμβο. Υπάρχουν εξαιρετικά ικανοί επιστήμονες στην Ελλάδα και την Κύπρο, και εδώ υπάρχουν μεγάλες προοπτικές.
Οι σχέσεις με το Ιράν και οι δύο όροι
– Την Κυριακή (σήμερα) ο κ. Τσίπρας επισκέπτεται την Τεχεράνη. Πώς βλέπετε την ομαλοποίηση των σχέσεων με το Ιράν;
– Δεν μας αρέσει η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και στο θέμα αυτό έχουμε διαφωνίες ακόμη και με τους Αμερικανούς φίλους μας. Εκτιμούμε, κατ’ αρχάς, ότι χρήματα που θα εισρεύσουν στην ιρανική οικονομία θα ενισχύσουν τρομοκρατικές δράσεις και θα συμβάλουν στην αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής. Πιστεύουμε ότι το μήνυμα που πρέπει να στέλνει η Ελλάδα, η Ευρώπη και όλος ο κόσμος προς το Ιράν είναι πως δεν μπορεί να έχει ομαλές σχέσεις αν δεν σταματήσει την υποστήριξη στην τρομοκρατία στη Συρία, στο Ιράκ, στον Λίβανο, στην Υεμένη, σε ολόκληρο τον κόσμο. Και, δεύτερον, δεν μπορεί να κάνεις έκκληση για την εξαφάνιση του εβραϊκού κράτους και δεν μπορεί να γελοιοποιείς το Ολοκαύτωμα. Αυτοί είναι οι δύο απλοί όροι μας.
Πηγή: http://www.kathimerini.gr/
Η ορθολογική ανάλυση του θέματος της ΑΟΖ αναδεικνύει αντικειμενικά ότι αποτελεί ένα στρατηγικό πλεονέκτημα. Θέλουμε δεν θέλουμε, αυτό είναι πλέον γεγονός. Μπορούμε βέβαια να το κρύψουμε από τον εαυτό μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Μπορούμε βέβαια να μην του δώσουμε την επαρκή σημασία, αλλά αυτό δεν θα ισχύει για τους αντιπάλους μας. Κατά κάποιο τρόπο πρέπει ν' αποδειχθούμε ότι η έννοια της ΑΟΖ έχει σημασία, ανεξάρτητα από το πολιτικό πλαίσιο, διότι δεν είμαστε ο μοναδικός παίκτης, κατά συνέπεια αυτή η ανεξαρτησία, αν δεν ενταχθεί σ' ένα συμμαχικό πεδίο δράσης, θα παραμείνει ένα πλαίσιο όπου θα παίξουν εις βάρος μας οι άλλοι παίκτες. Και ο λόγος είναι απλός: γεωστρατηγικά και τοποστρατηγικά, η ελληνική ΑΟΖ έχει τεράστια σημασία, όχι μόνο για μας, και κατ' επέκταση για όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και για τους αντιπάλους μας που προτιμούν να μην τη θεσπίσουμε καν και να μην συμπράξουμε διακρατικές συμφωνίες, διότι αυτή η αδράνεια θα τους προσφέρει μεγάλες δυνατότητες κινήσεων σ' ένα πλαίσιο, το οποίο θα είναι ελεύθερο. Η μη συνειδητοποίηση αυτού του νοητικού σχήματος θα προκαλέσει εις βάρος μας μεγάλα προβλήματα με επιπτώσεις για το μέλλον που δύσκολα μπορούμε να προβλέψουμε με τα τωρινά δεδομένα, τόσο μεγάλη θα είναι η αλλαγή φάσης. Αν επιμείνουμε λοιπόν σε αυτήν την αδράνεια σκέψης και κατάλληλων αποφάσεων, θα έρθουν απλά να μας το υπενθυμίσουν οι αντίπαλοί μας δίχως κανένα δισταγμό, διότι γνωρίζουν πολύ καλά τα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες που προσφέρει η ελληνική ΑΟΖ. Η ιδιότητα της ΑΟΖ με τα 200 ΝΜ της, να προσφέρει τη δυνατότητα μετασχηματισμού ακριτικών νησιών σε ελκυστές με μεγάλη δεξαμενή έλξης, δεν είναι βέβαια άσχετη με το θέμα. Διότι αυτό που θεωρούμε συνήθως ως ένα αδύναμο στοιχείο, μετατρέπεται με αυτόν τον τρόπο σε μία σημαντική βάση ελέγχου μίας μεγάλης περιοχής, η οποία έχει την ικανότητα να επεκτείνει το χώρο δράσης μας, δίχως να έχει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η έννοια των 12 ΝΜ. Αυτή η μεγάλη αλλαγή φάσης της θεώρησης των δεδομένων του Αιγαίου συμπεριλαμβάνοντας το Καστελλόριζο και τη Γαύδο, είναι σημαντικότατη. Το θέμα δεν είναι να εκμεταλλευτούμε απλώς μία ευκαιρία, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, αλλά πραγματικά να εδραιώσουμε τη θέση μας σε μία ανθεκτική βάση. Έτσι, το να δεχτούμε πιέσεις για αυτό το θέμα δεν είναι μόνο αναμενόμενο, αλλά απαραίτητο, διότι μόνο η έννοια της επικάλυψης οδηγεί στις διακρατικές συμφωνίες, οι οποίες αναδεικνύουν σταθερά σημεία, τα οποία βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από τα σύνορα με τη συμβατική τους έννοια. Όλα αυτά δεν είναι μία ουτοπία, διότι η Κύπρος με το παράδειγμά της έχει αποδείξει ότι ευσταθούν κι είναι ορθολογικά, ακόμα και σε μία κατάσταση κρίσης. Ο πραγματικός μας εχθρός δεν είναι παρά μόνο μία μορφή ηττοπάθειας, η οποία μας οδηγεί να μην πιστεύουμε στις ικανότητες και δυνατότητές μας. Όλα τα άλλα είναι λεπτομέρειες. Είναι λοιπόν σημαντικό να απελευθερωθούμε από τις φοβίες μας που μας παραλύουν τη σκέψη και δεν επιτρέπουν τη στρατηγική μας δράση...











