Ελλάδα - Ιταλία: Κοινή ενεργειακή πορεία

Μέσω της συνάντησης των δυο πρωθυπουργών της Ελλάδας και της Ιταλίας βλέπουμε ότι υλοποιείται ένα κοινό στρατηγικό σχήμα περί διαχείρισης και αξιοποίησης της ενέργειας στη Μεσόγειο. Είναι ήδη γνωστό ότι υπάρχει το κοίτασμα Πύρρος (90km2) ακριβώς πάνω στη γραμμή οριοθέτησης των δυο χωρών, αλλά και το κοίτασμα Αχιλλέας (450km2) στην ελληνική ΑΟΖ προς αυτή τη γραμμή οριοθέτησης. Επιπλέον η γεωλογική δομή της Αδριατικής και του Ιονίου είναι περισσότερο για τους υδρογονάνθρακες και ειδικά για το πετρέλαιο. Έτσι με την συμφωνία των δύο χωρών μπορεί να λειτουργήσει μια ολόκληρη περιοχή (macro-region) σ'ένα κοινό ευρωπαϊκό και ενεργειακό πλαίσιο. Αυτή η διπλή κίνηση είναι πάρα πολύ σημαντική λοιπόν κι έρχεται να ενισχύσει και τη σύζευξη μεταξύ της Ελλάδας και της Μάλτας, και τη συμφωνία της Ιταλίας με τη Μάλτα για τα ενεργειακά. Βλέπουμε ότι μετά τις σεισμικές έρευνες της PGS στο Ιόνιο και Νότια της Κρήτης, υπάρχει μια κινητικότητα και μια δυναμική εκ μέρους της Ελλάδας που ενεργοποιεί την Ιταλία, την Μάλτα αλλά και την Αλβανία. Διότι όλοι αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει ένα πλαίσιο συνεργασίας στην περιοχή που είναι πάρα πολύ σημαντικό για όλες αυτές τις χώρες και εντάσσεται στο πλαίσιο της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντιλαμβανόμαστε ότι οι υδρογονάνθρακες ακόμα και ως κοιτάσματα - στόχοι δίνουν την δυνατότητα στην Ελλάδα να παίρνει πρωτοβουλίες σε διεθνές επίπεδο.

Ελληνική ΑΟΖ και Ευρωπαϊκή Προεδρία

Το Υπουργικό Συμβούλιο προετοιμάζεται ήδη να καθορίσει μερικές από τις προτεραιότητες της ελληνικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αρχίζει τον Ιανουάριο του 2014. Σε αυτό το πλαίσιο μεταξύ άλλων παρουσιάζεται και το θέμα της ΑΟΖ ως βασικός άξονας. Το περιβάλλον, οι θαλάσσιες ζώνες και οι ΑΟΖ στη Μεσόγειο, θα απασχολήσουν τους Υπουργούς και μ’ αυτό τον τρόπο θα συνεχιστεί σε εθνικό επίπεδο η στρατηγική του Ευρωπαϊκού Ψηφίσματος (Μάρτιος 2013) και η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ιούνιος 2013) για να ενταχθεί σε ευρωπαϊκό πλαίσιο με όλες τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, δηλαδή την Ιταλία, τη Μάλτα, την Ελλάδα και την Κύπρο. Αντιλαμβανόμαστε πλέον ότι η ΑΟΖ από μια απόμακρη ουτοπία που ήταν για τους περισσότερους πριν μερικά χρόνια, ότι έχει γίνει πια ένα όραμα με πρακτικούς στόχους που ανήκουν στις προτεραιότητες τόσο της Ελλάδας όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι σημειώνεται μια εξέλιξη που πραγματικά δείχνει μια πορεία υψηλής στρατηγικής που δεν σκοντάφτει πάνω σε τοπικά εμπόδια που δεν συνειδητοποιούν ακόμα σε ποια αλλαγή φάσης έχουμε εισέλθει με το θέμα της ΑΟΖ. Η Ελλάδα μπορεί να είναι περήφανη γι’ αυτή την εξέλιξη και να δείχνει το παράδειγμα δίχως φοβίες, γιατί αποδεικνύει ότι έχει βρει τον δρόμο της ανάκαμψης μέσω της ΑΟΖ και τις δικές της δυνάμεις.

Οι προτεραιότητες της ελληνικής προεδρίας στην ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου 2014

Ρεπορτάζ: Ζαφειριάδου Μαριτίνα 

Υπουργικό Συμβούλιο το απόγευμα της Πέμπτης, συγκαλεί ο πρωθυπουργός, προκειμένου να τεθούν οι προτεραιότητες της ελληνικής προεδρίας στην ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου 2014. Αυτό ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια ενημέρωσης της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής, ο υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος.

Ως πρώτη προτεραιότητα παρουσίασε ο ίδιος την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή, δεύτερη αυτή της μετανάστευσης και της ασφάλειας, τρίτη την οικονομική πολιτική, τέταρτη – αλλά στην πραγματικότητα πρώτη – την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική (από το περιβάλλον, τις θαλάσσιες ζώνες, την ΑΟΖ κλπ στην Μεσόγειο).

Ο κ.Βενιζέλος έθιξε μεταξύ άλλων το γεγονός ότι η ελληνική προεδρία συμπίπτει με τη λήξη της θητείας και τις εκλογές του ευρωκοινοβουλίου. «Το κυρίαρχο ζήτημα - πρόβλημα είναι η ύφεση και η ανεργία κυρίως στους νέους. Απαιτείται νέα αφήγηση, συγκεκριμένη, προοδευτική και σε αυτό ο Νότος πρέπει να έχει καθοριστικό παράγοντα», είπε, αφού ενημέρωσε τα μέλη της επιτροπής για τις τελευταίες επαφές του στο εξωτερικό.

Επίσης, στην ατζέντα του Υπουργικού Συμβουλίου περιλαμβάνονται τα θέματα στης πλήρωσης των κενών θέσεων των προέδρων και αντιπροέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων της χώρας και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.

Συνάντηση του Πρωθυπουργού κ. Σαμαρά με τον Πρωθυπουργό της Ιταλίας κ. Letta

"Συζητήσαμε ακόμα για την αξιοποίηση όλων των πλουτοπαραγωγικών πόρων της Ευρώπης, αλλά και εκείνων που βρίσκονται στη θαλάσσια περιοχή της Μεσογείου που μας αφορά περισσότερο. Οι εκτεταμένες ακτές των ευρωπαϊκών κρατών και τα νησιωτικά κράτη-μέλη δίνουν ιδιαίτερη γεωστρατηγική διάσταση στις θαλάσσιες ζώνες της Μεσογείου και αυτό πρέπει επίσης να το αναδείξουμε από κοινού.

Η Μεσόγειος θα παίζει όλο και σπουδαιότερο ρόλο στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης και άλλωστε η ενέργεια είναι κρίσιμη στον αγώνα που δίνει όλη η Ευρώπη, για να κερδίσει και τη μάχη της ανταγωνιστικότητας. Και εδώ υπάρχουν πολύ μεγάλα περιθώρια κοινών πρωτοβουλιών ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη της Μεσογείου.

Ακόμα, μαζί με τον Ιταλό Πρωθυπουργό, υποστηρίζουμε από κοινού την ανάδειξη της Αδριατικής και του Ιονίου σε αυτό που ονομάζεται “macro-region”, μείζονα ευρωπαϊκή περιοχή θα την έλεγα, που θα επισπεύσει όλες τις συνέργειες για την αξιοποίηση και ανάπτυξη των πλουτοπαραγωγικών πόρων.

Τέλος, συζητήσαμε και για τις μεγάλες δυνατότητες συνεργειών και συνεργασίας που προσφέρει η δημιουργία του αγωγού TAP από το Αζερμπαϊτζάν έως την Ιταλία μέσω Ελλάδας. Ο TAP αποτελεί μια τεράστια επιτυχία για τις δυο χώρες μας και για τη μεταξύ τους συνεργασία. Ο αγωγός αυτός μετά την Ελλάδα, θα διασχίζει την Αλβανία, θα διαπερνά την Αδριατική. Είναι από τα μεγαλύτερα έργα υποδομής που έχουν γίνει ποτέ στη Νότια Ευρώπη και θα έλεγα ότι δίνει μια τελείως καινούργια διάσταση στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης. Ο TAP υπογραμμίζει πόσο μεγάλα περιθώρια συνεργασίας έχουμε με την Ιταλία, όπως και με την Αλβανία. Και να φανταστεί κανείς ότι είμαστε μόνο στην αρχή μιας στρατηγικής που θα αναβαθμίσει εξαιρετικά τις χώρες μας."

Διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα: "Η Ελλάδα της ΑΟΖ"

Διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα: "Η Ελλάδα της ΑΟΖ". "Πλατεία Ηρώου", του Ι. Ν. Αγίων Αποστόλων, Κατηχώρι Πηλίου. Κυριακή 28 Ιουλίου 2013. 

Ευρωπαϊκή έγκριση του Interconnector EuroAsia

Πρόσφατα πάρθηκε μια πολύ σημαντική απόφαση σχετικά με το Interconnector EuroAsia σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μέσω της ενημέρωσης της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση βλέπουμε ότι το πρόγραμμα που αφορά την Κύπρο, το Ισραήλ και την Ελλάδα έχει εγκριθεί. Ανήκει στη λίστα των έργων κοινού ενδιαφέροντος του τομέα της ενέργειας, όπου η Κύπρος έχει υποβάλλει τρία έργα. Το ένα από αυτά, λοιπόν, πέρασε με επιτυχία το κριτήριο του Decision Making Body, θεσμός ο οποίος ενέκρινε το σύμπλεγμα έργων που αποτελούν τον Interconnector EuroAsia. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για το Cluster Israel- Cyprus- Greece που ενώνει τα τρία κράτη με τρία ηλεκτρικά καλώδια που έχουν την ικανότητα να μεταφέρουν 2 GW. Αυτή η ηλεκτρική ενέργεια θα προέρχεται από την καύση του μεθανίου που βρίσκεται στα κοιτάσματα των αντίστοιχων χωρών. Έχουμε, λοιπόν, τα εξής:

3.10.1 Interconnector between Hadera (Israel) and Vassilikos Cyprus)

3.10.2 Interconnector between Vassilikos (Cyprus) and Korakia, Crete (Greece)

3.10.3 Interconnector between Korakia, Crete and Attica region (Greece).

Αντιλαμβανόμαστε με αυτή τη νέα απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι το Interconnector EuroAsia δεν είναι πλέον ένα πρόγραμμα μεταξύ τριών χωρών, αλλά αφορά άμεσα την Ευρωπαϊκή Ένωση που το προωθεί. Δικαιώνονται με αυτόν τον τρόπο οι προσπάθειες των τριών χωρών, που μερικοί θεωρούσαν ουτοπικές, ενώ τώρα έχουμε ένα δυναμικό στόχο που βασίζεται στο διαχρονική οριζόντια στρατηγική της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτή η έγκριση είναι ακόμα μια απόδειξη της θέλησης που έχουμε για την υλοποίηση αυτού του έργου.

Ν. Λυγερός - ΑΟΖ και Κρήτη

Νίκος Λυγερός - ΑΟΖ και Κρήτη, 26/07/2013.

Συνέντευξη του Ν. Λυγερού στη Νέα Τηλεόραση Κρήτης

Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού στη Νέα Τηλεόραση Κρήτης, 26-07-2013. 

Διάλεξη Ν. Λυγερού "Η σημασία της Κρήτης στην ελληνική ΑΟΖ". 26/07/2013

Διάλεξη του Νίκου Λυγερού με θέμα "Η σημασία της Κρήτης στην ελληνική ΑΟΖ", 26/07/2013.

Ν. Λυγερός: "ΑΟΖ, Ιόνιο και Στρατηγική", Λευκάδα 20/07/2013

Διάλεξη του Ν. Λυγερού με θέμα: "ΑΟΖ, Ιόνιο και Στρατηγική". Αίθουσα εκδηλώσεων του Ξενοδοχείου "ΙΟΝΙΟΝ ΣΤΑΡ" Αν. παραλία Λευκάδα. Σάββατο 20 Ιουλίου 2013. 

Συνέντευξη του Ν. Λυγερού στο BlueSkyTv, 19/07/2013

Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού στο Κεντρικό δελτίο ειδήσεων του BlueSkyTv, 19/07/2013. 

Σύγκλιση θαλάσσιων στρατηγικών

Στο γενικότερο πλαίσιο της θάλασσας, η Ελλάδα και η Κύπρος προχωρούν δυναμικά μέσω μιας σύγκλισης θαλάσσιων στρατηγικών που αφορούν στην έρευνα-διάσωση, στα θαλάσσια ύδατα και βέβαια στη γαλάζια ενέργεια. Γίνεται κατανοητό απ’ όλους πια ότι το πεδίο που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έρχεται να ενισχύσει και τις προσπάθειές μας σε εθνικό επίπεδο. Η Κύπρος έχει ήδη κάνει μια συμφωνία με το Ισραήλ και δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι μια συμφωνία με την Ελλάδα δημιουργεί μια επέκταση αυτού του δικτύου και συμπίπτει με μια κοινή προσπάθεια συναντίληψης της αξιοποίησης του ενεργειακού τομέα που προσφέρει η Ανατολική Μεσόγειος. Έτσι δεν μιλούμε πια για μεμονωμένες προσπάθειες και αποσπασματικές κινήσεις. Το Ισραήλ έχει μεγάλα κοιτάσματα φυσικού αερίου όπως είναι τα Leviathan, Tamar και Dalit, η Κύπρος έχει το κοίτασμα Αφροδίτη και η Ελλάδα, μετά από τις έρευνες της εταιρείας PGS, έχει κοιτάσματα-στόχους. Έτσι μια κοινή αντίληψη των πραγμάτων ενισχύει όλους αυτούς τους παίκτες, αλλά και το πρόγραμμα των σταθμών υγροποίησης του φυσικού αερίου, αφού και οι τρεις χώρες θα μπορούν να χρησιμοποιούν κοινές εγκαταστάσεις, πράγμα το οποίο είναι πιο αποτελεσματικό όχι μόνο λόγω οικονομίας, αλλά και στρατηγικής. Διότι όλο αυτό το πλαίσιο εντάσσεται σε μια διαχρονική οριζόντια στρατηγική στη Μεσόγειο και αυτό φαίνεται και από την πρόσφατη συμφωνία της Ιταλίας και της Μάλτας για κοινή έρευνα στον τομέα των υδρογονανθράκων. Αν επιπλέον συνδυάσουμε αυτήν την κινητικότητα με την ψηφοφορία του Ευρωκοινοβουλίου που προτρέπει τη συνεργασία των ευρωπαϊκών χωρών στη Μεσόγειο και στη Μαύρη Θάλασσα, τότε αντιλαμβανόμαστε πιο εύκολα γιατί η συμφωνία για συνεργασία σε θέματα πολιτικής προστασίας θα γίνει και με τη συμμετοχή της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, αλλιώς αυτό το μέτωπο ως εξέλιξη θα μας ξάφνιαζε. Στο όλο πεδίο δράσης φαίνεται πια ξεκάθαρα ότι υπάρχει μια θέληση για τη θεμελίωση ενός διαρκούς μηχανισμού διαβουλεύσεων. Το πιο ενθαρρυντικό είναι ότι ετοιμαζόμαστε παράλληλα και για την ελληνική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού θα έχουμε την επόμενη. Η όλη συνεργασία θα αφορά επί της ουσίας και τις διασυνδέσεις που θα γίνουν τόσο για το Interconnector EuroAsia όσο και για τους αγωγούς φυσικού αερίου που θα ενώσουν αυτό το σύμπλεγμα χωρών. Παρουσιάζεται τώρα το φυσικό αέριο και η αξιοποίησή του ως μια κινητήρια δύναμη όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στη στρατηγική, διότι επί του πρακτέου ακολουθεί τα νοητικά σχήματα της τοποστρατηγικής και δεν περιορίζεται πια σε γειτονικές σχέσεις με την εκφυλισμένη εκδοχή της έννοιας. Και είναι λογικό αφού μιλάμε για μεγάλα ανοίγματα πάνω στην πολιτική σκακιέρα και αυτά πρέπει να έχουν θεμέλια μέσα στο χρόνο για να αποτελέσουν ουσιαστικές κινήσεις. Εδώ γράφεται η ιστορία ή μάλλον η συνέχεια της ιστορίας και κάθε λέξη έχει τη σημασία της γιατί αφορά το βάρος της μνήμης που μας χαρακτηρίζει δίχως φοβίες που παραλύουν, μόνο με ορθολογική τόλμη.

Ελληνική ΑΟΖ και Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Μέσω της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τη γαλάζια ανάπτυξη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στέλνει ένα θετικότατο μήνυμα για την έννοια της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, πράγμα το οποίο έχει άμεση εφαρμογή στην ελληνική ΑΟΖ. Επιπλέον, αν συνδυάσουμε αυτό το γεγονός με την ελληνικότητα της Ευρωπαίας Επιτρόπου, γίνεται ακόμα πιο κατανοητό το όλο πλαίσιο της ενίσχυσης και της προώθησης της ΑΟΖ. Αν σκεφτούμε ότι αρχικά, κανείς δεν τολμούσε να μιλήσει για ΑΟΖ λόγω του επιχειρήματος της κλειστής θάλασσας και τώρα μετά την ψηφοφορία του Ευρωκοινοβουλίου, η οποία ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή αναφορά, με επίσημο τρόπο στην ΑΟΖ, είναι η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που αποτελεί εκτελεστικό όργανο, που κάνει μελέτη για τη γαλάζια ανάπτυξη, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά το νομικό πλαίσιο της ΑΟΖ και όχι μόνο του Δικαίου της Θάλασσας. Αυτή η προσαρμογή είναι βέβαια ορθολογική, αφού η ΑΟΖ δεν περιορίζεται μόνο στον υποθαλάσσιο χώρο, αλλά αφορά άμεσα και τη θαλάσσια κολώνα και την επιφάνεια της θάλασσας. Η ΑΟΖ είναι το ιδανικό πλαίσιο για τη γαλάζια ενέργεια, την ιχθυοκαλλιέργεια, τον τουρισμό, τα κοιτάσματα και τη γαλάζια βιοτεχνολογία. Με τα τωρινά δεδομένα, σύμφωνα με την έκθεση, αυτοί οι τομείς απασχολούν 5,4 εκατομμύρια ανθρώπους και προσφέρουν 500 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ η έκθεση έχει βάλει ως στόχο για το 2020 να έχουμε απασχόληση για 7 εκατομμύρια ανθρώπους και οφέλη για μια αξία της τάξης των 600 εκατομμυρίων ευρώ. Το πιο συγκινητικό σε αυτήν την έκθεση είναι ότι όλη η στρατηγική της συμβαδίζει με αυτή που προωθούμε στην πατρίδα μας για την αξιοποίηση της ελληνικής ΑΟΖ, η οποία λειτουργεί ως αιχμή δόρατος σε αυτό το μοντέλο. Αν επιπλέον παρατηρήσουμε ότι όλοι οι υπολογισμοί των τριών σεναρίων που εξετάζονται αναλυτικά, γίνονται πάντα με την έννοια της μέσης γραμμής, γίνεται απόλυτα κατανοητό ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί τη χρήση φυσιολογική και ορθολογική, αντιθέτως λοιπόν από άλλες χώρες που την εφαρμόζουν, αλλά τη θεωρούν παράλογη όταν πρόκειται να εφαρμοστεί στη Μεσόγειο. Σε κάθε περίπτωση, βλέπουμε πια ότι και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση βλέπει πολύ θετικά την έννοια της ΑΟΖ για την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού που θα φέρει περισσότερες απολαβές χρησιμοποιώντας τη θαλάσσια ανάπτυξη μέσω της γαλάζιας στρατηγικής. Αυτό σημαίνει πρακτικά, ότι ανοίγεται η ευρωπαϊκή ομπρέλα και λειτουργεί σαν ασφαλιστικό μέτρο. Δεν μπορούν πια μερικοί σκεπτικιστές να το χρησιμοποιήσουν ως επιχείρημα ενάντια στη θέσπιση της ΑΟΖ. Κι όσον αφορά στον τομέα των οριοθετήσεων, βλέπουμε πόσο σημαντικό είναι να προχωρήσουμε δυναμικά, για να βρεθούμε γρήγορα στο ίδιο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Διότι με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο δεν είμαστε στο περιθώριο όπως νομίζουν ακόμα και δικοί μας άνθρωποι, αλλά είμαστε στον δυναμικό πυρήνα της όλης υπόθεσης. Αν συμπληρώσουμε με αυτά τα δεδομένα της έκθεσης, τις απαιτήσεις της θέσπισης και των οριοθετήσεων της ΑΟΖ, συνειδητοποιούμε χειροπιαστά την εμβέλεια της ελληνικής ΑΟΖ που δεν μπορεί πια να παρουσιαστεί ως μια ουτοπία ή ένα θεωρητικό όραμα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως εκτελεστικό όργανο ενισχύει ουσιαστικά τη δική μας υψηλή στρατηγική με την αξιοποίηση της ελληνικής ΑΟΖ.

Συνέντευξη Ν. Λυγερού στο REAL FM 97.8 FM 13/07/2013

Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού στο REAL FM 97.8 FM 13/07/2013. 

Costs and benefits arising from the establishment of maritime zones in the Mediterranean Sea

On 11 September 2009 the European Commission adopted a Communication entitled ‘Towards an Integrated Maritime Policy for better governance in the Mediterranean’.1 The Communication, which was prepared within the framework of the European Union’s Integrated Maritime Policy, identified a number of challenges relating to maritime governance in the Mediterranean and proposed a set of actions aimed at driving coastal States towards a more co-ordinated and holistic approach to the management of activities impacting on the sea and coastal areas.

A particular feature of the Mediterranean Sea is that unlike other semi-enclosed seas, such as the Baltic Sea or the Black Sea, many coastal States have not claimed maritime zones that they are entitled to establish under international law. Such maritime zones include contiguous zones, so-called ‘contiguous archaeological zones’ and Exclusive Economic Zones as well a range of maritime zones (such as fisheries zones, fisheries protection zones, ecological protection zones, ecological and fisheries protection zones) that derive from the rights of coastal States to claim Exclusive Economic Zones. The result is that large areas of the Mediterranean have, until recently at least, remained beyond the jurisdiction of coastal States and under the regime of the high seas.

As noted in the Communication of 11 September 2009 this raises particular governance issues. And the governance challenges for the Mediterranean are significant: the Communication goes on to note that the Mediterranean Sea is subject to very high pressure from economic activities witnessed inter alia by the fact that it bears 30% of global sea-borne traffic (including a quarter of worldwide sea-borne oil traffic), that half of the European Union (EU) fishing fleet is active there and that its coastal population of 150 million people doubles each year during the tourist season. Growing human and economic development has resulted in increased environmental degradation. Other specific challenges include security issues linked to smuggling and clandestine migration.

While seven of the Mediterranean coastal States are EU members (one is an acceding country2, two are candidate countries3 and two are potential candidate countries4) it is important to note at the outset that the declaration of maritime zones and the choice of the nature of any such claims, is a sovereign right of each State and such fundamental matters relating to the sovereignty of the Member States concerned, can only be determined by those Member States themselves pursuant to their own national priorities and in accordance with international law. The EU has no competence in the field but the choices made by EU Member States have a direct bearing on some of the EU policies, in particular, but not only, the Common Fisheries Policy and environmental policy.

The main purpose of this Study is to inform the debate over maritime governance in the Mediterranean by shedding light on the costs and benefits of establishing maritime zones in the Mediterranean in accordance with international law. In effect, the Study uses a cost benefit approach to analyse different scenarios even as regards activities that are not in themselves ‘economic’ activities and may necessitate a more indirect approach.

Section two of this report contains a review of the relevant provisions of international law relating to maritime zoning as well as a description of the impacts of the establishment of such zones on specific maritime activities.

As will be seen in section three, the current situation regarding the establishment of maritime zones in the Mediterranean is, in fact, somewhat dynamic. This section contains a classification of existing maritime zones in the Mediterranean together with a description of the current situation with regard to maritime boundary delimitation as well as other types of maritime area.

Section four of this report contains an analysis of the legal impacts of the potential establishment of maritime zones in the Mediterranean in terms both of international law and EU law: the Mediterranean States that are EU members, as well as acceding, candidate and potential candidate countries, are also subject to a range of EU policies relating to the use and protection of the Mediterranean and its resources in particular and to maritime issues in general.

The analysis contained in section four sets out the basis for the cost benefit analysis which makes up the remainder of this report. The methodology is described in section five while cost benefit analysis of the main impacted areas are the subject of sections six to 11. Over-arching factors are the subject of section 12 while section 13 contains a synthesis of cost benefit indicators.

Δηλώσεις της Επιτρόπου Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας Μαρίας Δαμανάκη στη συνέντευξη τύπου στην έδρα της Κομισιόν για τις Θαλάσσιες Ζώνες στη Μεσόγειο

Η εισαγωγική τοποθέτηση της Επιτρόπου Θαλασσίων Υποθέσεων και Αλιείας Μαρίας Δαμανάκη στη συνέντευξη τύπου στην έδρα της Κομισιόν για τις Θαλάσσιες Ζώνες στη Μεσόγειο περιελάμβανε τα εξής σημεία:

Η ατζέντα της Κομισιόν για τη Γαλάζια Ανάπτυξη αναδεικνύει τους τρόπους καλύτερης αξιοποίησης των οικονομικών δραστηριοτήτων που εξαρτώνται από τη θάλασσα και αντιπροσωπεύουν μια συνολική προστιθέμενη αξία μισού τρισεκατομμυρίου ευρώ το χρόνο.

Ένα μεγάλο μέρος αφορά στη Μεσόγειο Θάλασσα, που οι δυνατότητές της παραμένουν εκτενώς ανεκμετάλλευτες σε μεγάλο βαθμό.

Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ότι ένα σημαντικό μέρος της Μεσογείου σήμερα βρίσκεται πέρα από τη αρμοδιότητα των παράκτιων κρατών. Συνεπώς, παραμένει σε μεγάλο βαθμό απροστάτευτο, ανεξερεύνητο και ανεκμετάλλευτο.

Οι ευκαιρίες για να αποκομίσουμε τα οφέλη της γαλάζιας οικονομίας και των συναφών δραστηριοτήτων της, όπως η ανάπτυξη της ενέργειας, αποδυναμώνεται από το έλλειπες κανονιστικό πλαίσιο. Επίσης, η κατάσταση στην περιοχή της Μεσογείου καθιστά δύσκολο για τα παράκτια κράτη να επιβάλουν ή να ρυθμίσουν συνολικές δραστηριότητες.

Η μελέτη που σας παρουσιάζω σήμερα στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των παράκτιων κρατών που βρίσκονται κάτω από τη UNCLOS (Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας) και την κατάσταση όσον αγορά την ίδρυση θαλάσσιας ζώνης στο επίπεδο της Μεσογείου.

Σύμφωνα με τη μελέτη, η ύπαρξη μιας ΑΟΖ θα μπορούσε να επιτρέψει τον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό του θαλάσσιου χώρου, και ως εκ τούτου τη βελτίωση των συνθηκών για την εξασφάλιση περαιτέρω οικονομικών επενδύσεων, όπως για παράδειγμα την εξερεύνηση ενέργειας στη θάλασσα.

Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης ότι η ΑΟΖ πρέπει να συνοδεύεται από κατάλληλη παρακολούθηση και επιβολή μηχανισμών, προκειμένου να γίνουν αντιληπτά τα οφέλη έναντι των δαπανών. Επίσης, τα θέματα της οριοθέτησης των συνόρων θα πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Για να συνοψίσουμε, η μελέτη αποδεικνύει σαφώς ότι υπάρχουν σημαντικά οφέλη που μπορούν να αποκτηθούν αν τα παράκτια κράτη επρόκειτο να ασκήσουν τα δικαιώματα που απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών και να επεκτείνουν τις ΑΟΖ (Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες).

Η μελέτη δείχνει ότι αυτό το κέρδος μπορεί να ανέλθει στα 2,7 δις. ευρώ το χρόνο μόνο για τις τρεις περιοχές που χρησιμοποιήθηκαν ως βάση για την εκπόνηση της μελέτης.

Ποια είναι τα μελλοντικά μας σχέδια σε αυτό το φάκελο? Δεν μπορώ να αγνοήσω το γεγονός ότι οι ενδιαφερόμενοι και τα άλλα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχουν επιστήσει την προσοχή μας στην επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης του ζητήματος της θαλάσσιας διακυβέρνησης στη Μεσόγειο.

Βέβαια, θέλω να υπογραμμίσω ιδιαιτέρως ότι η ανακήρυξη και η δημιουργία θαλάσσιων ζωνών αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα κάθε παράκτιου κράτους και δεν σκοπεύω να παρέμβω ούτε σε αυτό το δικαίωμα, ούτε και σε αυτή διαδικασία.

Αλλά είναι κοινή μας ευθύνη της ΕΕ να διασφαλίσουμε ότι υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για τη γαλάζια οικονομία να ανθίσει, να μειώσουμε τις πιέσεις στους θαλάσσιους πόρους και να εξασφαλίσουμε ένα σταθερό πλαίσιο για τις οικονομικές επενδύσεις και τον προγραμματισμό στη θάλασσα. Η Γαλάζια ανάπτυξη και η βιωσιμότητα βρίσκονται στο επίκεντρο των πολιτικών μας και η βελτίωση της διακυβέρνησης του θαλάσσιου χώρου μας, μέσω της επέκτασης της εθνικής δικαιοδοσίας, θα ήταν εξαιρετικά επωφελής από την άποψη αυτή.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στη Μεσόγειο όσον αφορά τη δημιουργία θαλάσσιων ζωνών, συμπεριλαμβανομένων των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών. Θα στηρίξουμε οποιαδήποτε πολιτική μας πρωτοβουλία στην UNCLOS.

Στο πλαίσιο αυτό η πρώτη λέξη κλειδί θα είναι η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ανάμεσα στα κράτη – μέλη της Ένωσης και τους γείτονές μας.

Η άλλη λέξη κλειδί είναι ΓΑΛΑΖΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Στόχος μας είναι να συμβάλουμε στην πλήρη αξιοποίηση του πλούτου της θάλασσας από τα κράτη μέλη της ΕΕ, προωθώντας τα συμφέροντα της ΕΕ στον τομέα της οικονομικής της ευημερίας, της απασχόλησης και της ανάπτυξης.

Μελέτη των υπηρεσιών της ΕΕ για τα οφέλη των ΑΟΖ (Ερωτήσεις)

[Press conference] Μελέτη των υπηρεσιών της ΕΕ καταδεικνύει ότι υπάρχουν σημαντικά οφέλη για τα παράκτια κράτη αν ασκήσουν τα δικαιώματα που απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας και επεκτείνουν τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες τους.

Οριοθέτηση ΑΟΖ θέλει η Κομισιόν

Βρυξέλλες: Του Θάνου Αθανασίου

Μελέτη των υπηρεσιών της ΕΕ καταδεικνύει ότι υπάρχουν σημαντικά οφέλη για τα παράκτια κράτη αν ασκήσουν τα δικαιώματα που απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας και επεκτείνουν τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες τους.

Περιθώριο τζίρου, που σήμερα πάει χαμένος, ύψους 500 δισ. ευρώ έχουν οι χώρες της Μεσογείου, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας. Όπως θα πει σε λίγη ώρα η κοινοτική επίτροπος Μ. Δαμανάκη από το βήμα του briefing της Κομισιόν, τα κέρδη αυτά περνάνε μέσα από την οριοθέτηση των λεγόμενων ΑΟΖ (Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες).

Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Real.gr οι κοινοτικές υπηρεσίες των οποίων προΐσταται η κ. Δαμανάκη έχουν ετοιμάσει αναλυτική έκθεση για τις οικονομικές δυνατότητες της περιοχής, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ανάσα στον Νότο που δοκιμάζεται από την οικονομική κρίση.

Σύμφωνα με τη μελέτη, «η ύπαρξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης θα μπορούσε να επιτρέψει τον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό του θαλάσσιου χώρου, και ως εκ τούτου τη βελτίωση των συνθηκών για την εξασφάλιση περαιτέρω οικονομικών επενδύσεων, όπως είναι για παράδειγμα οι έρευνες για θαλάσσιες πηγές ενέργειας».

Το κολέγιο των επιτρόπων συνεδριάζει με σκοπό να εγκρίνει την εισήγηση προς τα κράτη μέλη «οι Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες να συνοδεύονται από κατάλληλους μηχανισμούς για την παρακολούθηση και την επιβολή των κανόνων που τις διέπουν ώστε να καταστούν ακόμη πιο σαφή τα οφέλη από την καθιέρωση ΑΟΖ, σε σχέση με το οποιοδήποτε κόστος, αλλά και να αντιμετωπιστούν τα θέματα της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών».

Αυτή είναι η πρώτη φορά που ο εκτελεστικός βραχίονας πηγαίνει τόσο μακριά σε ένα θέμα που άπτεται τέτοιου είδους κυριαρχικών δικαιωμάτων, δίνοντας όμως μεταξύ άλλων και στις ελληνικές αρχές ένα γερό πάτημα να οριοθετήσουν ΑΟΖ - πρόθεση που εσχάτως είχε ανακοινώσει και ο πρωθυπουργός.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Real.gr η κοινοτική επίτροπος θα ξεκαθαρίσει τα όρια των κοινοτικών συστάσεων «υπογραμμίζοντας ιδιαιτέρως ότι η κήρυξη και καθιέρωση θαλάσσιων ζωνών αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα κάθε παράκτιου κράτους και δεν σκοπεύει να παρέμβει ούτε σε αυτό το δικαίωμα, ούτε σε αυτή διαδικασία».

Ελλάδα, Ιταλία, Μάλτα, Κύπρος και Ισπανία χάνουν μισό τρισ. ευρώ από το ΑΕΠ.

Κανείς όμως δεν μπορεί να αγνοήσει ότι με πάνω από τους μισούς νέους άνεργους και τα γενικά ποσοστά ανεργίας να μαστίζουν το 1/4 του ενεργού πληθυσμού, μισό τρισ. τζίρος δεν μπορεί να μένει στα αζήτητα. Η ευκαιρία ως σήμερα χάνεται λόγω του ότι δεν υπάρχει κανονιστικό πλαίσιο. Ακόμη, είναι δύσκολο για τα παράκτια κράτη της Μεσογείου, να επιβάλουν την εφαρμογή των κανόνων ή να ρυθμίσουν με αποτελεσματικό τρόπο τις οικονομικές δραστηριότητες, ειδικά μάλιστα όσες σχετίζονται με την ενέργεια.

Να εφαρμοστεί το δίκαιο της Θάλασσας

Η μελέτη που εκπόνησαν οι υπηρεσίες της αρμόδιας γενικής διεύθυνσης καταδεικνύει ότι υπάρχουν σημαντικά οφέλη για τα παράκτια κράτη αν ασκήσουν τα δικαιώματα που απορρέουν από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας και επεκτείνουν τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες τους.

Εξάλλου και οι υπόλοιπες ενδιαφερόμενες πλευρές και τα άλλα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχουν επιστήσει την προσοχή των αρχών στην επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης του ζητήματος της θαλάσσιας διακυβέρνησης στη Μεσόγειο.

Η Επίτροπος θα εξηγήσει ότι είναι κοινή μας ευθύνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση να διασφαλίσουμε ότι υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες ώστε η «γαλάζια οικονομία» να αποδώσει καρπούς, να μειώσουμε την πίεση που ασκείται στους θαλάσσιους πόρους και να εξασφαλίσουμε ένα σταθερό πλαίσιο που θα ενισχύσει τις επενδύσεις και τον καλύτερο οικονομικό προγραμματισμό στη θάλασσα.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες θα ανακοινώσει ότι η Κομισιόν θα στηρίξει οποιαδήποτε πολιτική πρωτοβουλία στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, εισάγοντας ως κεντρικές έννοιες τη συνεργασία και την «γαλάζια ανάπτυξη».

Ήδη το κολέγιο έχει δεχθεί ότι:

• Υπάρχουν πολύ μεγάλες δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης στη Μεσόγειο.

• Μέχρι σήμερα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτες.

• Η γαλάζια ανάπτυξη της Κομισιόν αντιπροσωπεύει μια ακαθάριστη προστιθέμενη αξία 500 δισ. ευρώ ετησίως.

• Δυστυχώς σημαντικό μέρος της Μεσογείου βρίσκεται εκτός της δικαιοδοσίας των παράκτιων κρατών.

Συνέντευξη του Ν. Λυγερού στο Ράδιο Λασίθι, 09/07/2013

Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού στη δημοσιογράφο Κατερίνα Μαρκάκη. Κρήτη-Ράδιο Λασίθι, 09/07/2013.

Η παρτιτούρα της συμφωνίας

Όποιος δεν ξέρει να διαβάσει μια παρτιτούρα, δεν μπορεί να ακούσει τη συμφωνία που εμπεριέχει και πιστεύει ότι δεν ακούγεται τίποτα δίχως να αντιληφθεί ότι ο συνθέτης και ο μουσικός έχουν ήδη τη μουσική στο μυαλό τους. Έτσι γίνεται και με αυτούς που δεν βλέπουν τι γίνεται με το απέραντο γαλάζιο της ελληνικής ΑΟΖ κι αναρωτιούνται αν γίνεται όντως κάτι, ενώ όλα τα στοιχεία είναι μπροστά τους. Απλώς δεν έχουν την ικανότητα να συνδέσουν τις νότες που βλέπουν πάνω στην παρτιτούρα κι έχουν την εντύπωση ότι όλα είναι ίδια και τίποτα δεν αλλάζει. Ενώ τα πράγματα έχουν ήδη αλλάξει με την ύπαρξη της παρτιτούρας, αφού είναι γεγονός και μάλιστα αυτό το γεγονός είναι μη αναστρέψιμο. Γι’ αυτό το λόγο προκαλεί μια αλλαγή φάσης, που φέρνει μια νέα πραγματικότητα, την επόμενη. Οι μαχητές της ΑΟΖ αντιλαμβάνονται ήδη ότι έχει αρχίσει να παίζει η μουσική, απλώς δεν μπορούν να τη μεταφέρουν στους άλλους που μόνο περιμένουν να δουν τι θα γίνει. Διότι, μερικοί περιμένουν να σημάνουν οι καμπάνες, ενώ άλλοι τραβάνε το σχοινί, για να ακουστεί παντού το ύφος της εκκλησίας. Η ελληνική ΑΟΖ δεν είναι πια ούτε ένα όραμα, αλλά ήδη μια πραγματικότητα που έχει αρχίσει να διαμορφώνει τις σχέσεις μας με τα άλλα κράτη, γιατί μας δίνει άλλες δυνατότητες να εκφραστούμε σε γεωπολιτικό επίπεδο λόγω της ύπαρξης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Κανείς πια δεν μπορεί να συνομιλεί σε διεθνές επίπεδο με την Ελλάδα δίχως να έχει στο νου του την ελληνική ΑΟΖ. Όλοι οι ειδικοί, τεχνοκράτες, διπλωμάτες ακούν πια τη μουσική της παρτιτούρας, κι ας μην έχει αρχίσει ακόμα η εκτέλεση της συμφωνίας, διότι βλέπουν ήδη τα όργανα και μπορούν να συλλάβουν το ύφος και τον ύμνο της χαράς. Μόνο αν το αντιληφθεί κάθε Έλληνας πολίτης, θα μπορέσει να το χαρεί και αυτός, διότι θα καταλάβει ότι όλα τα ποτήρια που πίστευε ότι ήταν μισοάδεια και του έλεγαν ότι είναι μισογεμάτα, θα μπορέσουμε να τα γεμίσουμε όλα με το απέραντο γαλάζιο, δίχως φοβίες και δισταγμούς γιατί ο χρόνος είναι μαζί μας και λειτουργούμε με το tempo της κίνησης. Κι αν η σιωπή δίνει την εντύπωση ότι αργεί η ανακήρυξη, ας καταλάβουν οι περισσότεροι ότι πριν μερικά χρόνια, για να μην πούμε μήνες, δεν περίμεναν καν την ελληνική ΑΟΖ, ενώ αυτή υπήρχε εδώ και περισσότερα από τριάντα χρόνια. Όμως ποιος διάβαζε το Δίκαιο της Θάλασσας κι είχε τα κότσια να το προωθήσει ακάθεκτος έως το τέλος, έως την υλοποίηση του οράματος; Σπάνιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι, αλλά τώρα είναι όλο και περισσότεροι και μαζί τους ο ελληνικός λαός που τώρα ξέρει περί τίνος πρόκειται και δεν μπερδεύει την ελληνική ΑΟΖ με διαγωνισμούς του Κατάκολου, γιατί έχει αντιληφθεί τι σημαίνουν στρατηγικά αποθέματα για την πατρίδα μας και για το μέλλον μας και φωνάζουμε όλοι και πιο δυνατά : Μουσική, Μαέστρο!

Νέες εξελίξεις στην Κυπριακή ΑΟΖ

Ενώ πολλοί πίστευαν ότι με τα οικονομικά δεδομένα της Κύπρου δεν πρόκειται να έχουμε καμία εξέλιξη με την κυπριακή ΑΟΖ, είναι το ίδιο το φυσικό αέριο με την πρόταση της αμερικανικής εταιρείας Νoble που διαχειρίζεται το οικόπεδο 12, που έρχεται να τους απορρίψει με τον πιο δυναμικό τρόπο. Έτσι ενώ οι περισσότεροι έλεγαν ότι δεν θα έχουμε φυσικό αέριο στην Κύπρο πριν το 2018, στην καλύτερη περίπτωση, η πετρελαϊκή εταιρεία τους διαψεύδει με τον προγραμματισμό της. Και καθώς αυτή μιλά επί του πρακτέου, κανείς δεν τολμά να την αντικρούσει με τα παραδοσιακά επιχειρήματα της ρητορικής. Οι νέες εξελίξεις ενισχύουν τις εκτιμήσεις μας και προωθούν μια δυναμική που αφήνει πίσω τους συντηρητικούς κύκλους της απραξίας. Τώρα όσοι έλεγαν ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα στο μέλλον, διότι δεν έγινε τίποτα στο παρελθόν, είναι αναγκασμένοι να σωπάσουν ή τουλάχιστον να είναι ακόμα πιο διπλωματικοί στις εκφράσεις τους. Πιο σημαντικό ακόμα είναι ότι τώρα φαίνεται η δυναμική της κυπριακής ΑΟΖ, ακόμα και για την επίλυση του Κυπριακού. Διότι τώρα η Κύπρος πρέπει να υπολογιστεί ως πιο σοβαρός γεωπολιτικός παίκτης λόγω της γεωοικονομίας. Με άλλα λόγια και τα σημερινά οικονομικά προβλήματα θα ανήκουν σταδιακά στο παρελθόν με την ενίσχυση που δέχεται η Κύπρος από την κυπριακή ΑΟΖ. Έτσι και οι ραγιάδες που κατηγορούσαν και τη θέσπιση της κυπριακής ΑΟΖ από τον Τάσσο Παπαδόπουλο αναγκάζονται τώρα να διαχειριστούν τα οικονομικά οφέλη αυτής της στρατηγικής κίνησης και πρέπει να αποδεχτούν ότι οι συνωμοσιολογίες πρέπει να βρεθούν στον κάδο των απορριμμάτων κι ούτε καν της ανακύκλωσης. Έτσι, όσοι δεν έχουν αντιληφθεί ακόμα ότι έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση της επίλυσης του Κυπριακού, μπορούν τουλάχιστον να καταλάβουν πρακτικά την αντίστροφη μέτρηση της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου της Κύπρου. Με τον ίδιο τρόπο που η ένταξη της Κύπρου άλλαξε όλα τα δεδομένα μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τώρα το βλέπουμε ακόμα και στο χαρτονόμισμα που έχει πλέον την Κύπρο αλλά και καθόλου τουρκικά γράμματα, τώρα έρχεται το φυσικό αέριο για να προωθήσει τα στρατηγήματά μας. Έτσι το πιο απίστευτο είναι ότι ο Τάσσος Παπαδόπουλος δικαιώνεται και με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και με τη θέσπιση της κυπριακής ΑΟΖ, κανείς δεν μπορεί πια να το αμφισβητήσει. Η Κύπρος λοιπόν ακόμα και αν έχει τοπικά οικονομικά προβλήματα, συνεχίζει την πορεία της με την υψηλή της στρατηγική, κάνοντας όλο και πιο σταθερά και γρήγορα βήματα για την εξέλιξη της ιστορίας της. Η Κύπρος δεν καταπατά κανένα ανθρώπινο δικαίωμα και δίχως επεκτατισμό αλλά μόνο και μόνο με τη στρατηγική της αποκτά μια θέση όλο και πιο ισχυρή σε διεθνές επίπεδο. Η θέσπιση της ΑΟΖ άλλαξε μια πραγματικότητα που όλοι θεωρούσαν δεδομένη και τώρα ζούμε την επόμενη. Με άλλα λόγια το μέλλον της Κύπρου έχει αρχίσει ήδη, ενώ μερικοί ανήκουν ήδη στο παρελθόν με τις άτολμες δηλώσεις τους. Ο χρόνος είναι μαζί μας και τώρα η Κύπρος αποδεικνύει ότι είναι μαζί του με τις αποφάσεις που λαμβάνει και με τις θέσεις που κρατά. Το φυσικό αέριο θα έρθει πιο νωρίς και έτσι και οι άπιστοι θα πιστέψουν στα θαύματα.

Συνέντευξη του Ν. Λυγερού στο δελτίο ειδήσεων του TVKosmos 1/7/2013

Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού στο δελτίο ειδήσεων του TVKosmos με τον Λ. Λοίζο στις 1/7/2013.